Waarom terroristische aanslagen Merkel electoraal niet deren

Zijn islamistische terreuraanslagen schadelijk voor bondskanselier Angela Merkel in de verkiezingscampagne? Integendeel, ze leveren haar juist meer steun op. Hoe komt dat?

Critici van Merkels asielbeleid zien zich door iedere nieuwe islamistische terroristische aanslag opnieuw keihard bevestigd. Alleen een blik op staten als Polen of Tsjechië, die hun poorten gesloten houden voor de ongecontroleerde immigratie, maakt het al duidelijk: zij blijven van terrorisme verschoond. De gruwelijke gebeurtenissen in Berlijn, Barcelona en Turku doen echter geen afbreuk aan de electorale steun voor de bondskanselier en de gevestigde politiek, ze lijken hun positie tegen de achtergrond van de terroristische aanslagen zelfs nog te kunnen versterken.

Gepolijste communicatiestrategie

Dat lijkt tegenstrijdig, maar is de uitkomst van een gepolijste communicatiestrategie. Deze wordt zichtbaar wanneer men de reactie op het sterfgeval in het Amerikaanse Charlottesville met de reacties op de terroristische aanslagen in Europa vergelijkt.

Na Charlottesville was het devies: maximale mobilisering en eenduidige schuldtoewijzing. In de berichtgeving in de Duitse media werd er alles aan gedaan om de complete Trump-aanhang medeverantwoordelijk te maken voor het dodelijke slachtoffer en iedereen tegen rechts te mobiliseren. Na Barcelona propageren opiniemakers in de media in koor met de Duitse politiek precies het tegenovergestelde van mobilisering, namelijk een verlammend fatalisme, dat stolt in de frase dat er nu eenmaal geen absolute veiligheid bestaat.

Terwijl Charlottesville dus als ongehoorde provocatie geclassificeerd wordt, waarop burgers zonder meer en vastbesloten moeten reageren, wordt de islamistische terreur afgedaan als ware het een natuurverschijnsel, waaraan nu eenmaal niemand kan ontkomen.

Saamhorigheid laten zien

Na de terreur moeten we nu vooral “saamhorigheid laten zien”. Opinieonderzoekers weten dat dergelijke “saamhorigheid” door het volk begrepen wordt als zich achter de regering stellen in plaats van in de oppositie te gaan. Passend hierbij worden de mensen aangemoedigd hun gedrag niet te veranderen, zo verder te leven als men gewend is, want “anders hebben de terroristen gewonnen” – subliminaal impliceert dat vermoedelijk ook hetzelfde blijven stemmen.

Op deze vorm van subliminale beïnvloeding ketsen zakelijke bezwaren af, zelfs wanneer ze nog zo evident zijn. Zo komt het dat Merkels dogma van de open buitengrenzen ook overeind blijft terwijl alle Duitse volksfeesten gebarricadeerd moeten worden. Waar honderdduizenden ongecontroleerd binnengelaten zijn, wordt nu over paaltjes en betonblokken voor meubelboulevards en voetgangerszones gedebatteerd.

Het vindt nauwelijks neerslag dat de Duitse politiek het op historische schaal af laat weten, waarbij de grote media het hunne doen om de evidente verbanden te vertroebelen. Kort na de terroristische aanslag van Parijs in 2015 en de gebeurtenissen tijdens de nieuwjaarsnacht in Keulen lieten de redacties van Duitse media, onder druk van boze brieven van lezers en kijkers, nog enige bereidheid zien om ervan te leren. Daarvan is inmiddels weinig meer te merken.