Waarom Kurz wel uitkijkt om met Groenen te regeren

Tussen de ideeën van Angela Merkel en haar opvolger Annegret Kramp-Karrenbauer enerzijds en die van Sebastian Kurz anderzijds ligt een wereld van verschil. Afgelopen zondag bleek wel welke ideeën meer aanslaan. 

De Duitse media wilden dit echter overduidelijk niet weten. Zij hoopten naar aanleiding van de uitslag vooral op een coalitie van de ÖVP met de Groenen. Dit zou dan de blauwdruk moeten vormen voor een vergelijkbare coalitie in Duitsland. En het is waar, de FPÖ leed verlies, met name vanwege de Ibizi-affaire. De Groenen konden daarentegen hun resultaat meer dan verdrievoudigen ten opzichte van 2017. Want destijds vielen ze – mede door een afsplitsing – net onder de kiesdrempel. De verkiezingswinst van de Groenen geldt onder Duitse mainstream commentatoren als signaal dat de grote verkiezingswinnaar ÖVP nu net als Merkel naar links moet zwenken. En toenadering moet zoeken tot de Groenen.

Kiezers rechts van het midden

ÖVP-leider Kurz is echter terughoudend. Hij heeft de omvang van zijn overwinning mede te danken aan de schandalen bij de FPÖ. Maar die zullen mettertijd wegzakken. Bovendien weet hij dat hij zijn overwinning aan kiezers rechts van het midden te danken heeft. Zijn campagneboodschap was immers voor hen aantrekkelijk. De pas 33-jarige sterpoliticus heeft de Oostenrijkse zusterpartij van de CDU/CSU het beste verkiezingsresultaat in haar geschiedenis gebracht. Maar dat deed hij met een profiel dat zich nauwelijks scherper konden onderscheiden van de CDU onder Merkel.

Kloof tussen Kurz’ ÖVP en Merkels CDU

Binnenlandse veiligheid en belastingverlichting, strenge controle op en inperking van immigratie en asiel, een liberaal economisch beleid. Wie dit vergelijk met het beleid van CO2-belasting en open grenzen, kan de kloof die gaapt tussen de Duitse en Oostenrijkse christendemocratie niet missen.

Kurz schuwde rechtse samenwerking niet

Sinds afgelopen zondag is daarbij niet meer te missen, welk concept het meeste succes belooft en welk concept naar geleidelijke aftakeling leidt. Ook schuwde de ÖVP na aanvankelijke aarzeling de vorming van een rechts blok met de FPÖ niet. Een partij die men als Oostenrijkse tegenhanger van de AfD kan zien. Deze samenwerking schaadde de ÖVP klaarblijkelijk niet.

Rechtervleugel CDU gesterkt door Kurz’ overwinning

De tekenen uit Wenen scheppen derhalve de nodige problemen voor bondskanselier Angela Merkel en haar tot nog toe vlakke opvolger als CDU-leider, Annegret Kramp-Karrenbauer, die vasthoudt aan Merkels koers. De conservatieve vleugel van de CDU rond de WerteUnion ziet zich daarentegen gesterkt door het succes van Sebastian Kurz, in wie ze een geestverwant zien.

Fris imago Kurz versus Angelas Kleine Kopie

De personele component komt daar nog bij. Terwijl Kurz de frisheid en rechtlijnigheid van een stormachtig nieuw begin belichaamt, treedt AKK van begin af aan als een afgedragen kopie van Merkel. Daarmee zal een nieuw begin voor de CDU niet slagen.

Les voor AfD in FPÖ-debacle

Voor de AfD bevatten de resultaten uit Oostenrijk het impliciete advies om te werken aan het imago van een serieuze partij die zou kunnen besturen en het gekrakeel van de beginfase achter zich te laten. Zelfs de veel gevestigdere zusterpartij FPÖ heeft immers moeten ondervinden hoe zeer het beeld van mankerende ernst tot fatale verkiezingsnederlagen kan leiden.