Wie volgt Schäuble op Financiën, Lindner of Merkels beoogde opvolger?

Onlangs, kort voor de Duitse parlementsverkiezingen, vierde Wolfgang Schäuble zijn 75e verjaardag. Bondskanselier Angela Merkel omschreef hem in een korte toespraak als “Herzenseuropäer”. Op de vraag of de jubilaris in haar volgende regering opnieuw een plaats in zou nemen, ging de CDU-leider wijselijk niet in. Inmiddels is echter duidelijk dat Schäuble zich richt op de positie van voorzitter van de Bondsdag.

Twee dingen waren voor de verkiezingen al duidelijk: Ten eerste dat Schäuble opnieuw in de Bondsdag gekozen zou worden. Ten tweede dat de CDU opnieuw als sterkste fractie het initiatief zou hebben in de vorming van de regering. Alleen in een grote coalitie zou het echter voor de hand liggen dat Schäuble aanbleef als minister van Financiën, in andere voor de verkiezingen denkbare constellaties zouden de coalitiepartner of -partners deze positie opeisen.

In een economisch sterk land zijn ministers van Financiën over het algemeen relatief populair. Schäuble moet echter vrezen voor zijn positie. In november zit de jurist vierenhalf decennia ononderbroken in de Bondsdag, waarvan bij elkaar 19 jaar op de regeringsbankjes.

Maar nu azen er anderen op de positie. Christian Lindner, leider van de liberale FDP, ziet het als een vergissing dat zijn inmiddels overleden partijvriend Guido Westerwelle in 2009 het ministerie van Financiën aan de CDU overliet. In Lindners kringen wordt er van uit gegaan dat hij zelf de ambitie heeft om minister van Financiën te worden. Anders dan Westerwelle, trekt het ministerie van Buitenlandse Zaken hem niet, hoewel Buitenlandse Zaken steeds naar de FDP ging als die aan een regering deelnam.

“De FDP moet niet tot een regering toetreden, waarin ze niet de minister van Financiën levert”, aldus FDP-bestuurslid Alexander Hahn tegenover het boulevardblad Bild. Alleen zo kan naar zijn inschatting de FDP belangrijke verkiezingsbeloften zoals een betere financiering van het onderwijs en een hervorming van het belastingsysteem veiligstellen. Ook is de FDP terughoudender ten aanzien van plannen voor verdere integratie van de Eurozone dan de CDU. Regeringsdeelname van de FDP zou op dit punt ook enige kritische zin in de CDU op kunnen wekken. Zo reageerde CDU-politicus Eckhardt Rehberg, die in de begrotingscommissie van de Bondsdag zit op de recente toespraak van de Franse president Emmanuel Macron, waarin deze maatregelen voor verdere integratie van de Eurozone voorstelde: “Het probleem in Europa is niet een gebrek aan geld.”

Zelfs binnen de SPD zijn er die het voor een vergissing houden dat de sociaaldemocraten steeds op Buitenlandse Zaken en niet op Financiën inzetten. Op reis kun je geen binnenlandse tegenspeler voor de machtige bondskanselier opbouwen, zo klinkt het in SPD-kringen. Ook de Groenen loeren op het populaire ministerie. De belastinginkomsten zijn zo hoog als zelden tevoren.

Schäubles opvolger zou met een succesvolle belastinghervorming op zijn conto een gooi naar het bondskanselierschap kunnen wagen. Ook in de CDU zijn er derhalve belangstellenden. Naar wat Merkel eigenlijk wil, blijft het op dit moment echter gissen. Met het opnieuw benoemen van Schäuble had ze ook tegenspelers uit kunnen schakelen. Als ze een andere CDU’er als minister van Financiën aanstelt, kan dat een aanwijzing zijn over haar opvolging.