Verkiezingen in Saksen en Brandenburg cruciaal voor liberale FDP en eurokritische AfD

door Wolter Berends | 17 juni 2014

Het wordt een hete zomer voor de liberalen van de Duitse FDP. Eind augustus vinden de verkiezingen voor de Saksische landdag plaats en half september die voor de landdagen van Thüringen en Brandenburg, maar de FDP bevindt zich in alle drie de deelstaten onder de kiesdrempel.

In de recente verkiezingen voor het Europees Parlement kelderde de FDP al van elf naar ruim drie procent en eerder slaagden de liberalen er niet in terug te keren in de Bondsdag. In de hoop die neerwaartse trend te doorbreken, zet de FDP al haar kaarten op de deelstaat Saksen. Het is de laatste deelstaat waar de liberalen aan de regering deelnemen, in 2009 behaalden ze hier onder leiding van Holger Zastrow een verrassende 10% van de stemmen en konden ze verkiezingswinnaar CDU aan een meerderheid helpen. In recente peilingen staat de CDU op winst, maar de FDP komt niet verder dan drie of vier procent, te weinig om terug te keren in de landdag. Voor de CDU is vooral de vraag of ze op eigen kracht een meerderheid behaalt. Zo niet, dan staat ze voor de keuze te regeren met de sociaaldemocraten, de groenen of eventueel opnieuw een (sterk gedecimeerde) FDP. De nationalistische NPD keert naar verwachting niet terug in de Saksische landdag. De nieuwe partij Alternative für Deutschland (AfD) heeft zes à zeven procent in de peilingen wel goede kansen.

De liberalen zetten alles in op de campagne in Saksen, in de hoop dat een score eind augustus boven de kiesdrempel van vijf procent positief afstraalt op de verkiezingen in Thüringen en Brandenburg twee weken later. In die laatste twee deelstaten staat de partij er zo mogelijk nog slechter voor.

Mogelijk Rood-Rood-Groen in Thüringen
In Thüringen, dat momenteel geregeerd wordt door een ‘grote coalitie’ van CDU en SPD, gaan bij de sociaaldemocraten stemmen op om ditmaal wel in te stemmen met een coalitie met de Groenen en de socialistische Die Linke. Die Linke is in Thüringen de grootste in die combinatie en zou dan ook de premier mogen leveren. In 2009 waren de sociaaldemocraten van de SPD hier nog huiverig voor.

Als de FDP hier al de kiesdrempel zou halen, zou dat samen met de CDU waarschijnlijk niet genoeg zetels opleveren voor een meerderheid. In de verkiezingen voor het Europees Parlement behaalden de liberalen hier niet veel meer dan twee procent en in de gelijktijdige lokale verkiezingen verloor ze twee derde van haar mandaten.

[note color=”#F4FDFF”] Blijf op de hoogte van nieuws, opinie en achtergronden met een internationale focus: Volg Novini!

[/note]

Naast de FDP hoopt ook de nieuwe partij Alternative für Deutschland dat het verkiezingsresultaat in Saksen een voor hen positieve weerslag heeft op de stemming in Thüringen. Met zo’n vier à vijf procent doet de AfD het in deze deelstaat beter in de peilingen dan de FDP met twee procent, maar de Thüringse tak van de AfD is verzwakt door interne conflicten. Bij de Europarlementsverkiezingen behaalde de AfD hier echter wel zeven procent van de stemmen, zodat de partij haar kansen optimistisch beziet.

Over rechts in Brandenburg?
In de deelstaat Brandenburg lijdt het geen twijfel dat de AfD in de landdag kan komen. In de verkiezingen voor het Europees Parlement behaalde de partij hier een bovengemiddelde 8,8% en 39 zetels in de gelijktijdige lokale verkiezingen. In de laatste peilingen is de FDP hier onder de waarnemingsgrens gezakt, maar de CDU staat op stevige winst, terwijl zowel de SPD als Die Linke verlies boeken. Als de CDU de grootste partij weet te worden, wordt het interessant wie ze als coalitiepartner aan zal zoeken. AfD-lijsttrekker en voormalig CDU-politicus Alexander Gauland heeft reeds aangegeven open te staan voor onderhandelingen.

In Brandenburg is de SPD al sinds 1990 aan de macht en regeert momenteel met Die Linke, maar de partij kwakkelt, deelstaatpremier Dieter Woidke geniet weinig populariteit, het gedoe rond de luchthaven doet de regering geen goed en in de afgelopen Europese en lokale verkiezingen deden de sociaaldemocraten het slecht. Als de CDU er in inderdaad in mocht slagen de grootste partij te worden in Brandenburg, komt ze voor een keuze te staan die belangrijke gevolgen kan hebben voor de politieke verhoudingen in Duitsland. Enerzijds kan ze er voor kiezen de linkse dominantie in Brandenburg te doorbreken en een coalitie te vormen met de AfD. Anderzijds kan ze er voor terugschrikken de AfD als salonfähig te erkennen en een coalitie vormen met een van de linkse partijen. De stemmen die in Thüringen opgaan voor een coalitie onder leiding van Die Linke, geven wel aan dat men op links dergelijke scrupules al achter zich heeft gelaten.