“Syrië staat voor een gigantische uitdaging”

De laatste week van april vertrok een internationale groep onder leiding van het Geopolitiek Instituut Vlaanderen Nederland op een fact finding mission naar Syrië. Een van de deelnemers was Sanna Hill, redacteur en buitenlandcorrespondent van het Zweedse tijdschrift Nya Tider. Sacha Vliegen interviewde haar.

Wat zijn je indrukken van de huidige situatie in Syrië?

Ik heb bewondering voor de Syrische spirit om alles weer op te bouwen en niet op te geven. Er zijn gebieden in het noorden waar nog altijd zware gevechten woeden, maar het leeuwendeel van Syrië wordt bevrijd. In het Westen lezen we al jaren over de “kwaadaardige dictator” Bashar al-Assad, hoe hij de mensen onderdrukt en hoe zelfs nog gifgas inzette tegen burgers toen het al duidelijk was dat hij de oorlog had gewonnen. Dat is totaal niet het beeld van Syrië dat ik krijg als ik hier rondreis. Ik heb Syrië in 2018 ook al eens bezocht en deze reis heeft het nog eens bevestigd voor mij. De mensen zijn heel vrij, vrouwen kleden zich zoals ze willen, je kunt geloven in welke religie je wilt en de mensen die je spreekt – in het bijzonder de christenen – spreken met waardering over hun president.

De mensen in Syrië hebben een hoop te verduren gekregen. Niet alleen hadden ze te kampen met de meest beruchte terreurgroep in de wereld, ‘Islamitische Staat’, maar ze ook nog eens de westerse wereld tegen zich, aangezien onze regeringen financiële en morele steun gaven aan de zogenaamde “rebellen”. Daar nog bovenop hadden ze de westerse media tegen zich, verkeren ze al jaren in oorlog met Israël en worden ze geregeld door dat land gebombardeerd.

Ondanks dit alles zijn ze er in geslaagd de oorlog te winnen. De mensen zijn natuurlijk getekend door de verschrikkelijke ervaringen, waarbij velen een geliefde verloren zijn en in constante angst leefden. Maar ondanks dit alles zijn de mensen nog steeds positief ingesteld. Ze hebben gewonnen, ze hebben een machtige vijand verslagen, ze zijn trots en verheugd dat de oorlog eindelijk over is. In mijn ervaring zijn de Syriërs zeer vrijgevig en willen ze graag laten zien dat hun land anders is dan het in de westerse media wordt voorgesteld.

Is er in de afgelopen jaren verbetering gekomen?

Zeker. Nu ik ditmaal mensen sprak, durfden ze te geloven dat de echter oorlog over is, iets waar ze nog maar een jaar geleden niet zo zeker van waren. Nu vrezen de mensen economische oorlog, met meer sancties en restricties die de handel beperken en de economische ontwikkeling hinderen. Syrische arbeiders kunnen zich weinig meer veroorloven dan alleen de basale levensmiddelen. Internationale sancties maken de mensen in Syrië het leven zwaar, en dat is niet ten goede veranderd in de afgelopen jaren. Nu wordt er weer gesproken over het instellen van vluchten van Damascus naar verschillende bestemmingen. Men hoopt het ook weer makkelijker te maken voor toeristen om in de toekomst Syrië te bezoeken.

Wat waren voor jou de meest heugelijke excursies of ontmoetingen tijdens deze reis?

Ik interesseer me sterk voor geopolitiek en bezoek het Midden-Oosten geregeld om verslag te doen van conflicten en de gevolgen daarvan. Daarom had ik gedacht dat ik deze aspecten ditmaal het meest interessant zou vinden – de wederopbouw bijvoorbeeld. Maar het meest heugelijk waren de dagen die we doorbrachten in een klooster op het platteland, in de bergen. Het waren heerlijke, vredige dagen, omringd door vriendelijke christenen – en een gebrek aan internet, dat ik heel ontspannend vond, zo gewend als ik eraan ben om steeds in contact te staan met alles en iedereen thuis.

We bezochten een klooster genaamd Mar Yakub in Qara, een paar uur buiten Damascus. We werden onthaald door de hartelijke Belgische priester, pater Daniël, die ons vertelde over hoe het klooster de oorlog doorstond. Ze waren volstrekt omsingeld door terroristen, toen plotseling een man aan de deur klopte. De mensen in het klooster vreesden het ergste, maar het bleek een strijder van Hezbollah te zijn – ze waren gered.

De christenen hebben het eigenlijk goed in Syrië. Het is geen probleem om hier een christen te zijn – ik bezocht zelfs een grote moskee, terwijl ik kruis droeg dat ik in het klooster gekregen had, dat was goed zichtbaar, maar ik werd verwelkomd.

De natuur van Syrië is absoluut adembenemend, dus ik heb ook erg genoten van de wandelingen in de bergen. Verder hou ik er van om aan te tonen dat de berichtgeving van de mainstream media niet klopt. Syrië is geen wrede dictatuur en ik denk dat het belangrijk is dat dit naar buiten komt in de westerse wereld. Geloof niet alles wat je leest, onderzoek het zelf.

Heb je tekenen van wederopbouw gezien?

Ja, dat zagen we overal. We gingen naar Homs, een stad die door de terroristen bezet was en ernstig vernield. Veel gebouwen, met name appartementen, zijn tot op de dag van vandaag niet herbouwd. Maar een van de lokale moskeeën wilde ons laten zien hoeveel ze in de afgelopen jaren hadden kunnen herstellen. Ook bezochten we een kerk die druk was met restauratiewerkzaamheden. Islamitische Staat heeft wel een aantal waardevolle artefacten vernietigd, maar sommige werden gered en worden nu teruggezet. Syrië staat voor een gigantische uitdaging qua wederopbouw. Hopelijk zal er genoeg vrede in het land zijn, voor lange tijd, om dat mogelijk te maken.

Is de situatie veilig voor vluchtelingen om terug te keren naar Syrië?

De meeste mensen die ik spreek, priesters en politici, zeggen van ja, het is veilig om terug te keren. En het is niet alleen veilig, maar ze willen graag dat mensen terugkomen om te helpen het land weer op te bouwen. De Syrische hoofdstad Damascus is nu weer een levendige stad, waar ‘s avonds nog lang barretjes en cafés open zijn. De stad herstelt zich weer.

Als de oorlog definitief ten einde zou komen, is er dan geen schade aangericht in de Syrische samenleving die in nog geen vijftig jaar hersteld kan worden, bijvoorbeeld als het gaat om spanningen tussen mensen of bevolkingsgroepen, vernieling van cultureel erfgoed of de ontwrichte economische situatie?

Een sympathieke vrouw die ik in Damascus ontmoette, vertelde me dat de wederopbouw het makkelijk deel zal zijn. Maar het genezen van de gebroken harten van de mensen zal een grotere uitdaging zijn. Talrijke kinderen zijn hun ouders verloren tijdens de oorlog en zijn nu thuisloos. En veel kinderen zijn opgegroeid tijdens de oorlog en kennen niets anders. Bijna iedereen in Syrië is wel iemand verloren tijdens de oorlog of kent iemand die omgekomen is. De psychologische effecten van de oorlog zullen zeker nog jaren nawerken.

Syrië is ook veel belangrijk erfgoed verloren als het gaat om geschiedenis en architectuur, bijvoorbeeld in Palmyra. Veel oude schilderingen van kerken zijn vernield en deze kunnen nooit vervangen worden. De Islamitische Staat heeft iets van de “ziel’ van het land weggenomen, toen het historisch erfgoed van Syrië vernietigde, en dat was ook hun bedoeling. Ze namen zaken op de korrel waar het Syrische volk trots op was.

Zoals ik eerder al zei, krijgt Syrië nu met een ander soort oorlog te maken, met economische oorlog. Dat was de grootste zorg toen ik daar was. Mensen waren bang dat ze zonder brandstof zouden komen zitten vanwege de sancties. Veel auto’s waren daadwerkelijk gestrand vanwege het gebrek daaraan. De mensen hebben schoon genoeg van oorlog – van welke soort ook. Ze hebben vrede nodig en ik hoop dat ze in de nabije toekomst een wat zorgelozer leven kunnen gaan leiden, maar ik ben er allerminst zeker van.

Wat kunnen we als West-Europese landen leren van Syrië?

Ik zou wensen dat westerse mensen zouden leren dat identiteit, vaderlandsliefde en trots op je eigen land iets goeds is. Ik hoop dat ze kunnen leren wat Syrië behoedde voor totale vernietiging – de waarde van familie, elkaar steunen als het er op aan komt. De nationale en conservatieve oppositie in Europa kan ook veel leren van de Syrische geest van weerstand. Zelfs wanneer de zaken er heel slecht voor staan en de kansen niet gunstig zijn, blijf vechten! Het is mogelijk om te winnen. Als deze oorlog en de afloop ervan iets laten zien, dan wel dat: er is hoop.

https://deblauwetijger.com/product/syrisch-oorlogsdagboek-i-en-ii-aanbieding/

_