SPD verliest Noord-Rijnland-Westfalen, FDP beste resultaat ooit

De SPD heeft de verkiezingen voor de landdag van Noord-Rijnland-Westfalen (NRW) verloren. De CDU is de grootste partij geworden, de FDP heeft haar beste verkiezingsresultaat in NRW ooit behaald en de AfD komt ruim over de kiesdrempel.

De regerende partijen SPD en Groenen verloren beide fors, respectievelijk 7,9 en 4,9 procentpunten, daarmee komen ze volgens de voorlopige uitslag op 31,2 en 6,4 procent van de stemmen, en hebben ze niet langer de meerderheid op basis waarvan ze regeerden.

De CDU 6,7 procentpunten gewonnen en is nu 33 procent van de stemmen de grootste partij. Het is allicht wat veel gezegd om te stellen dat de CDU de verkiezingen gewonnen heeft. Het lijkt er meer dat de SPD ze verloren heeft. Onder de weinig charismatische Armin Laschet komt de CDU immers nog altijd niet in de buurt van de bijna 45 procent van de stemmen die Jürgen Rüttgers in 2005 haalde.

Liberaal record

De FDP heeft met 12,6 procent van de stemmen daarentegen haar beste verkiezingsresultaat in NRW tot nu toe gerealiseerd. Alleen begin jaren ’50 kwamen de liberalen in de richting van dit percentage. NRW was overigens al een deelstaat waar de FDP relatief sterk was. De lijsttrekker van de liberalen in NRW, Christian Lindner, is tevens federaal partijleider, zodat het goede resultaat in NRW, dat volgt op het ook al goede resultaat in Sleeswijk-Holstein een week eerder, de liberalen weer moed geeft richting de Bondsdagverkiezingen in september.

De Piraten, die in 2013 7,8 procent van de stemmen haalden, werden nu gereduceerd tot 1 procent. Daarmee lijkt de korte politieke episode van de Piratenpartei in Duitsland afgesloten, aangezien de Piraten nu in geen enkel parlement meer vertegenwoordigd zijn nadat ze enkele jaren geleden zo stormachtig opgekomen waren.

Coalitie

In de voorlopige verkiezingsuitslag hebben CDU en FDP samen 100 van de 199 zetels in de landdag, oftewel een minimale meerderheid. Het is echter nog de vraag of Die Linke niet toch in de landdag komt. De socialisten hadden volgens de voorlopige uitslag namelijk 4,9 procent van de stemmen en zouden daarmee precies onder de kiesdrempel vallen. Mochten ze er uiteindelijk toch in komen, veranderd de verdeling van de zetels waardoor CDU en FDP geen meerderheid zouden hebben. In dat geval ligt een coalitie van CDU en SPD het meest voor de hand, aangezien de Groenen niet happig zijn op een coalitie met de liberalen.

Richting Bondsdagverkiezingen

De verkiezingen voor de landdag van NRW waren de laatste dit jaar voorafgaand aan de Bondsdagverkiezingen in september. Nadat het resultaat van de SPD tegen is gevallen in drie opeenvolgende landdagverkiezingen, die van Saarland, Sleeswijk-Holstein en NRW, lijkt het idee dat Martin Schulz Angela Merkel uit het zadel zou kunnen liggen definitief ontkracht.

In de Bondsdagverkiezingen van 2013 viel de FDP voor het eerst in de geschiedenis van de Bondsrepubliek onder de kiesdrempel. Inmiddels lijken de liberalen echter hersteld van die knauw, en hebben ze nu een positief momentum om in september terug te keren in het federale parlement.

Daarbij is het in de peilingen de laatste spannend wie de derde partij wordt. Begin was de AfD in de peilingen zowel in NRW als federaal de derde partij. Interne strubbelingen hebben de nationaal-conservatieven echter enkele procentpunten gekost en de liberalen zijn hen voorbij gestreefd.

Alternatief voor grote coalitie

De vraag is dan ook of de Union van CDU/CSU na de verkiezingen in september een alternatief heeft voor regeren met de SPD. Als de SPD opnieuw als juniorpartner aan de coalitie moet deelnemen is dat sowieso verdeemoedigend voor Martin Schulz. Als CDU/CSU echter ook de mogelijkheid hebben om met de FDP te regeren, geeft dat Merkel een betere onderhandelingspositie ten opzichte van de sociaaldemocraten.

Momenteel lijkt er echter nog geen federale meerderheid voor CDU/CSU en FDP. Daarin speelt mee dat ook de  AfD federaal over de kiesdrempel zou komen met zo’n 9 procent van de stemmen. Dat is een verdubbeling ten opzichte van 2013. En toch is het voor de nationaal-conservatieven geen resultaat om tevreden over te zijn, wanneer men bedenkt dat de AfD ook al op 15 procent heeft gestaan in de peilingen en lange tijd de derde partij leek te worden. Voor de AfD is er dus werk aan de winkel tot september. In NRW deed de AfD het onder Marcus Pretzell in ieder geval beter dan in de meest recente peilingen en streefde ze toch nog de Groenen voorbij. Daarmee lijken de nationaal-conservatieven zich na Sleeswijk-Holstein weer te hernemen.