Spanje: Nieuwe linkse partij steekt gevestigde partijen naar de kroon

De nieuwe linkse partij Podemos (We kunnen), pas tien maanden oud, maakt kans de grootste partij te worden in de parlementsverkiezingen van 2015. In een eind vorige week gepubliceerde peiling van Metroscopia werd de partij met 27,7% van de stemmen voor het eerst de grootste.

De Spaanse politiek wordt al decennia gedomineerd door de centrumlinkse Socialisten (PSOE) en de centrumrechtse Partido Popular (Volkspartij) en voorlopers. In genoemde peiling laat Podemos de PSOE en de regerende PP met respectievelijk 26,2% en 20,7% achter zich. Andere peilingen vallen gunstiger uit voor de PP, de centrumrechtse regeringspartij blijft daarin de grootste, hoewel ze in geen van de peilingen ook maar in de buurt komt van de 44,6% van de stemmen die ze in 2011 wist te behalen.

Ook de Socialisten doen het in de peilingen slechter dan in de vorige verkiezingen. De nieuwe partijleider van de PSOE, Pedro Sanchez, probeert de Socialisten meer profiel te geven door zich harder tegen de regering af te zetten. De europarlementariërs van de PSOE gingen bijvoorbeeld ook tegen de fractielijn van de socialistische fractie in het Europees Parlement in, door tegen Jean-Claude Juncker als nieuwe voorzitter van de Europese Commissie te stemmen, terwijl de Socialistische fractie hierover een afspraak had met de centrumrechtse Europese Volkspartij (EPP) en de liberale ALDE-fractie.

Blijf op de hoogte van nieuws, opinie en achtergronden met een internationale focus: Volg Novini!

Podemos wordt geleid door Pablo Iglesias Turion, een 36-jarige docent politieke wetenschappen, en is pijlsnel opgekomen. De voedingsbodem voor de nieuwe linkse beweging is gelegen in de grootschalige werkloosheid en de geringe vooruitzichten op verbetering, denk ook aan de beweging van de Indignados die enkele jaren geleden veel pleinen in grote steden bezetten.

Of Podemos daadwerkelijk de grootste partij wordt, valt te bezien. Tenzij vervroegd, worden de verkiezingen pas in december 2015 gehouden, er kan dus nog veel veranderen. Het lijkt er wel op dat Podemos er door de moeizame economische situatie in Spanje in is geslaagd de dominantie van de twee grote gevestigde partijen in het landsbestuur te doorbreken. Het lijkt onder deze omstandigheden onwaarschijnlijk dat de centrumrechtse regering van premier Mariano Rajoy na 2015 door kan regeren. De vraag is dan ook eerder wie een nieuwe regering zal leiden en welke coalitie gevormd zal worden. In Spanje is men niet gewend aan zogenaamde ‘grote coalities’ van centrumlinks en centrumrechts, zoals bijvoorbeeld Duitsland en inmiddels ook Italië die wel kennen. Het alternatief is dat PSOE en Podemos een linkse regering zouden vormen, maar Podemos profileert zich juist ten koste van de PSOE, zodat een grote coalitie van de gevestigde partijen misschien toch de meest waarschijnlijke uitkomst is.

Intussen hebben de gevestigde partijen tevens te kampen met de roep om onafhankelijkheid van Catalonië.