Slowakije: Winst voor eurosceptici en anti-immigratiepartijen

De regerende centrumlinkse SMER-SD van premier Robert Fico heeft opnieuw de parlementsverkiezingen in Slowakije gewonnen. Zijn partij verliest echter terrein aan diverse eurosceptische, nationalistische en anti-immigratiepartijen.

Waar de SMER in 2012 nog 44,4% van de stemmen behaalde, moet ze het nu met 28,3% doen. Dat betekent ook dat de partij haar regeringsmeerderheid verliest en partners zal moeten zoeken.

De verkiezingsuitslag verschilt nogal van de peilingen en dat lijkt vooral verband te houden met de opkomst. De opkomst is vergelijkbaar met vier jaar geleden, maar deskundigen stellen dat de opkomst onder jongeren die voor het eerst mochten stemmen hoger ligt.

De tweede partij is de liberale en eurosceptische SaS met 12,1% van de stemmen. SaS-leider Sulik, die in het Europees Parlement zit, verliet onlangs de liberale ALDE-fractie om zich bij de eurokritische ECR-fractie te voegen. Daar zaten reeds zijn collega’s van de conservatieve partijen OL’aNO en NOVA, die aan de verkiezingen van zondag met een gezamenlijke lijst deelnamen en 11% van de stemmen haalden.

De nationaal-conservatieve SNS, die eerder coalitiepartner van de SMER-SD was en 2012 onder de kiesdrempel eindigde, keert met 8,6% van de stemmen terug in het parlement. De nationalistische partij L’SNS van gouverneur Marian Kotleba haalt 8% van de stemmen en komt voor het eerst in het nationale parlement, net als de nieuwe anti-immigratie-protest partij Sme Rodina met 6,6%.

Tot slot zijn er dan nog de partij Most-Hid die de Hongaarse minderheid vertegenwoordigd met 6,5% en de centrumrechtse Siet’ met 5,6%.

De conservatieve katholieken van de KDH halen met 4,9% van de stemmen voor het eerst in 26 jaar de kiesdrempel net niet, terwijl zij in 2012 met 8,8% nog de grootste rechtse partij waren. De liberaal-conservatieve SDKU-DS, lange tijd één van de twee polen in de Slowaakse politiek lijkt met 0,3% van de stemmen volstrekt afgeschreven.

Het slechte resultaat van de KDH is mede gelegen in het resultaat van Siet’, dat opgericht werd door een ex-KDH-politicus, oud-presidentskandidaat Prohazka. Eerder begon de populaire KDH-minister Daniel Lipsic met NOVA ook al een nieuwe partij.

Door de komst van allerlei nieuwe partijen zal de formatie niet eenvoudig zijn. Er is geen voor de hand liggende meerderheid ter linker op ter rechterzijde. Fico’s Smer heeft het slechter gedaan dan op basis van de peilingen te verwachten was.  De premier toonde zich de afgelopen tijd goed bewust van de stemming onder de bevolking. Om door te regeren zal hij tenminste twee partijen moeten overhalen tot een coalitie. De liberale SaS lijkt daarbij een onwaarschijnlijke optie. Een verdere complicerende factor is dat de Hongaarse partij niet met nationalisten samen wil werken, waarmee ze waarschijnlijk niet alleen de partij van Kotleba bedoelen.

De opties die zodoende overblijven zijn een regering van SMER en SNS met gedoogsteun van Kotleba of een centrumrechtse coalitie van maar liefst vijf partijen: SaS, OL’aNO/NOVA, Most Hid, Siet’ en Sme Rodina. Beide opties lijken op voorhand niet erg stabiel, zodat ook nieuwe verkiezingen niet uitgesloten zijn.