Seehofer blijft optimistisch, terwijl Söder immigratiebeleid buiten Beierse campagne probeert te houden

Zo’n drie weken voor de verkiezingen voor de Landdag van Beieren zien de peilingen er slecht uit voor de alleen regerende CSU. Partijleider en federaal minister van Binnenlandse Zaken Horst Seehofer doet niettemin zijn best om de indruk te geven dat hij nog in een overwinning gelooft.

“Voor de CSU is alles mogelijk, ook het verdedigen van de absolute meerderheid”, aldus Seehofer tegenover Duitse media. “Het wordt een heel grote uitdaging, omdat veel mensen pas op het laatst besluiten of en op wie ze gaan stemmen.”

Beieren staat er volgens de CSU-leider “prachtig” voor en hij loofde daarbij zijn opvolger als Beierse regeringsleider, Markus Söder: “We hebben een echt goede minister-president. Ons probleem is het opkomen van de AfD.”

De AfD bereikt in de peilingen voor de Beierse landdagverkiezingen tot nu toe zo’n 13 à 14 procent van de stemmen. Het potentieel van de AfD is echter moeilijk in te schatten, omdat ze in de regio niet overal aanwezig is. In de verkiezingen voor de Bondsdag van 2017 heeft de partij ondanks een eerder matige verkiezingscampagne in Beieren met 12,4% een beduidend beter resultaat behaald dan de peilingen voorspelden.

Chemnitz

De christelijk-socialen worden dan ook steeds nerveuzer en ageren tegen de concurrentie van rechts. Na de gebeurtenissen in Chemnitz maakte Söder stemming tegen de AfD. “Chemnitz is voor mij een cesuur, omdat duidelijk werd dat de AfD niet alleen een vergaarbekken voor protest is, maar zij aan zij met NPD, Pegida en hooligans marcheert”, aldus de Beierse minister-president tegenover het boulevardblad Bild.

Vijf jaar geleden had de CSU in de verkiezingen met 47,7 procent nog 101 van de 180 zetels in de landdag behaald. Recent komt ze in de peilingen echter niet meer boven de 36 procent uit. De in Beieren vanouds toch al zwakke SPD zakt weg naar zo’n elf of twaalf procent en moeten de Groenen voor laten gaan, die met 17 of 18 procent de op een na grootste partij lijken te gaan worden. Ook kleine partijen als de Freie Wähler en de FDP kunnen profiteren van de neergang van de grote partijen, waardoor de liberalen ditmaal waarschijnlijk weer net over de kiesdrempel van vijf procent komen.

Sommige commentatoren wijten de slechte peilingen voor de CSU aan de twisten van afgelopen zomer in de federale regering over het asielbeleid tussen CSU enerzijds en CDU en SPD anderzijds. Seehofer stelt daarover: “Als ik en de CSU overal de schuld van zouden hebben, zou de SPD er in de [federale] peilingen glanzend voor moeten staan, en de CDU nog beter. Maar in werkelijkheid hebben we ook met z’n drieën geen meerderheid.”

Niet meer zonder coalitiepartners

Hoewel de CSU een historisch verlies staat te wachten, verwachten de meeste kiezers dat Markus Söder ook na de verkiezingen van 14 oktober opnieuw minister-president zal zijn. Volgens een peiling van opiniepeiler GMS was 57 procent van alle kiesgerechtigden en 79 procent van alle CSU-aanhangers van mening dat Söder minister-president zou moeten blijven. 61 procent ging er vanuit dat dit het geval zou zijn.

Volgens de peiling van GMS is nog slechts 18 procent van de kiezers voor een regering van de CSU zonder coalitiepartners, maar ziet 60 procent van de kiezers wel het liefst een regeringscoalitie onder leiding van de CSU.  Op de vraag wie de kiezers bij voorkeur als coalitiepartner(s) van de CSU zouden zijn, komt geen eenduidig antwoord. 23 procent zouden graag de Freie Wähler in de regering zien, 22 procent de Groenen. Een coalitie zonder de CSU wordt slechts door 15 procent van de kiezers gewenst.

Seehofer versus Söder

Seehofer ziet dit als aanleiding om hoop te verbreiden: “Het basale vertrouwen van de Beiers in de CSU is nog voorhanden, we moeten nu knokken en dan kunnen we een duidelijk beter resultaat behalen dan verwacht.” Hoofdtegenstander van de CSU in de laatste weken voor de verkiezingen is de AfD. “We hebben voor het eerst een partij rechts van ons, die zich op de middellange termijn heeft kunnen vestigen, een gespleten land en gebrekkige steun voor de volkspartijen in de samenleving”, aldus Seehofer. Dit heeft volgens hem weliswaar “niet uitsluitend” met het immigratiebeleid te maken, maar hij noemde de migratiekwestie wel de “moeder van alle politieke problemen” in Duitsland.

Söder probeert intussen handenwringend andere thema’s dan het asielbeleid op de voorgrond te plaatsen. Beieren staat er goed voor en de economie floreert, zo is zijn boodschap. Ook het vertrouwen van de burgers in de binnenlandse veiligheid zou volgens de minister-president nog groot zijn. “De dingen waarover op het moment gedebatteerd wordt hebben in essentie met Beieren maar heel weinig te maken”, aldus de CSU-lijsttrekker. Om in de eindspurt de steun voor de CSU te vergroten is het volgens hem belangrijk om te benadrukken dat het in de verkiezingen “om Beieren gaat en niet om Duitsland”.

Veel partijgenoten zien de optredens van federaal minister van Binnenlandse Zaken Seehofer inmiddels als eerder belastend voor de campagne. Maar niemand durft dat openlijk te zeggen. Op de laatste meters voor de eindstreep zit niemand te wachten op interne strijd tot overmaat van ramp. Maar achter de schermen broeit het. “Vertrouwelingen van beide CSU-prominenten schilderen ontevredenheid en wantrouwen. Seehofer ziet zijn twijfels aan Söders competentie als Landsvader bevestigd. Söder stoort zich zeer aan Seehofers Berlijnse media-uitspraken over het asielbeleid”, zo schrijft de doorgaans goed ingevoerde Münchner Merkur. Als de landdagverkiezingen inderdaad een rampzalig resultaat voor de CSU opleveren, dan dreigt een openlijk gevoerde interne strijd in de partij.