Saksen – Uitsluiten coalitie met AfD riskant voor CDU

Het opgelucht ademhalen waarmee de lijsttrekkers van de SPD in Brandenburg en de CDU in Saksen reageerden op hun resultaten in de deelstaatverkiezingen was overduidelijk gespeeld. Hoewel beide partijen hun positie als sterkste partij in hun deelstaat hebben weten te behouden, blijven hun resultaten een oorvijg. 

Bijzonder problematisch is de situatie na de verkiezingen voor de Saksische deelstaatpremier Michael Kretschmer en de CDU. Kretschmer heeft iedere samenwerking met verkiezingswinnaar AfD uitgesloten. Zodoende heeft hij geen andere keus dan een drie-partijencoalitie te vormen met de Groenen en de verpulverde zeven-procent-SPD.

CDU profileerde zich conservatief, maar gaat met Groenen regeren

Juist in Saksen stuiten de Groenen met hun standpunten als een snel afscheid van steenkool op massief verzet onder (centrum)rechtse kiezers van zowel CDU als AfD. Een van de redenen dat het verlies van de CDU in Saksen nog relatief meeviel, was dat hij zijn partij een enigszins conservatief profiel wist te verlenen. Dit in tegenstelling tot zijn Brandenburgs CDU-collega Ingo Senftleben, die naar Die Linke als mogelijke coalitiepartner lonkte, wat in een verkiezingsdebacle uitmondde.

Waar Kretschmer zijn partij een grotere nederlaag bespaart heeft door zich conservatief te profileren, kan hij zijn kiezers niet dan bitter teleurstellen door met de Groenen in zee te gaan. De verkiezingsuitslag in Saksen wijst op iets anders dan op een coalitie van CDU, Groenen en SPD. 60 procent van de kiezers heeft immers op de AfD of op een zich conservatief profilerende CDU gestemd. Een centrumrechtse coalitie ligt derhalve het meest voor de hand.

Grootste partij per kiesdistrict in Saksen

Görlitz toont risico van uitsluiting AfD

Hoe gevaarlijk een linkse coalitie voor de CDU kan worden, is te zien aan de burgemeestersverkiezing in Görlitz afgelopen juni. Daar was de ‘iedereen tegen de AfD’-strategie bijna mislukt. De AfD-kandidaat behaalde tegen het front van CDU tot Die Linke mar liefst 45 procent. Beduidend meer nog dan er daar in andere verkiezingen op de AfD stemden.

Görlitz maakte duidelijk dat het averechts kan werken om de AfD overal van uit te sluiten. Zelfs wanneer alle andere partijen, gesteund door media, kerken, vakbonden en werkgeversorganisaties en wat niet al, de rangen sluiten. Steeds minder burgers in het oosten van Duitsland blijken gevoelig voor de demonisering van de AfD. Bovendien dreigt voor de CDU verdere afkalving, als centrumrechtse CDU-kiezers al te sterk de indruk krijgen dat hun stemmen misbruikt worden om een coalitie te vormen die een links beleid voert. Voor de CDU zouden de deelstaatverkiezingen van afgelopen zondag dan ook een wake-up-call moeten zijn.