Rusland start onderzoek naar moord op president Volksrepubliek Donetsk

De Russische Veiligheidsdienst FSB is in Donetsk aangekomen om een onderzoek uit te voeren naar de aanslag op Aleksandr Zachartsjenko, het hoofd van de Volksrepubliek Donetsk (DNR). Intussen blijft een reactie op de aanslag vanuit zowel de EU als de VS zo goed als uit.

De aanslag op Zachartsjenko is niet de eerste aanslag op een hooggeplaatste bewindspersoon in de volksrepubliek. Eerder werden al aanslagen gepleegd op de beroemde commandanten Motorola, Givi en Mozgovoj en mislukte een aanslag op de minister van Defensie van de DNR. Ondanks de bekendheid die deze mensen genieten in de Russische wereld is dit pas de eerste keer dat Rusland een onderzoeksteam naar de DNR stuurt.

Het Russische onderzoek is verder van betekenis omdat de DNR al naar Oekraïne heeft gewezen voor de verantwoordelijkheid voor de aanslag. De Russische woordvoerster voor Buitenlandse Zaken Maria Zakharova, verklaarde:

“Het hoofd van de DNR is vermoord in een terreuraanval in Donetsk. Er bestaat elke reden om aan te nemen dat het Kiev-regime achter de aanslag zit. De wereldgemeenschap moet een onafhankelijk onderzoek eisen en leiden naar die misdaad.”

Sergej Beseda, woordvoerder van de FSB, heeft al verklaard dat de Oekraïense veiligheidsdienst SBU waarschijnlijk achter de aanslag zit.

Het FSB-onderzoek is van betekenis omdat het onderzoek mogelijk kan dienen voor de bewijsvoering naar internationale organen toe voor de eventuele betrokkenheid van Kiev bij de aanslag. Dit suggereert op zijn beurt  dat Moskou nog niet klaar is met de zaak. Tot dusverre heeft Rusland opvallend duidelijk op de aanslag gereageerd, waarbij er zelfs een verklaring op presidentieel niveau is uitgegeven, hetgeen het belang onderstreept dat Moskou aan deze zaak hecht.

Left – Donetsk. Right – Kiev. Read my lips: Both cities will never be in one country again. pic.twitter.com/Q2o4XXiA8S

— Max van der Werff (@MaxvanderWerff) 3 september 2018

Op de foto: Links Russisch parlementslid en voormalig procureur-generaal van de Krim, Nataliya Poklonskaja en de bij de aanslag aanwezige minister van Financiën van de Volksrepubliek Donetsk, Alexander Timofeev, brengen laatste eer bij de kist van de vermoorde Aleksandr Zachartsjenko. Rechts een foto genomen bij de Russische Ambassade in Kiev. De foto’s zijn van de pas overleden Russische zanger Joseph Kobzon, Aleksandr Zachartsjenko en de Russische president Poetin. De kippen op de flessen verwijzen naar een kippenvleesfabriek die Zachatsjenko naar verluidt zou bezitten en hem in Oekraïne de bijnaam ‘Kippenmaarschalk’ opleverde.

Internationale reactie

De reactie van andere landen is tot nu toe zeer beperkt geweest. Ook vanuit Duitsland, Frankrijk (landen die hebben geholpen met het tot stand komen van het huidige staakt-het-vuren: ‘Minsk II’) is er amper een reactie gekomen, hetzelfde geldt voor de Verenigde Staten.

Dat is bijzonder omdat het hier een aanslag betreft op het hoofd van één van de partijen in het conflict en één van de ondertekenaars van het Minsk-verdrag. Hoewel nog niet zeker is wie er achter de aanslag zit, is de aanslag nog door geen enkel ministerie van Buitenlandse Zaken veroordeeld. Op de websites van het State Department, het Franse en Duitse ministerie van Buitenlandse Zaken, van de OVSE, het twitterkanaal van Kurt Volker of de OVSE is niets te vinden. Voor zover er reacties waren, waren die kort en alleen in antwoord op directe vragen van journalisten.

Een Russisch artikel citeert een woordvoerder van de Europese unie als volgt:

“Wij als EU blijven werken aan de volledige implementatie van de Minsk-akkoorden, die een betrouwbare basis blijven voor een duurzame politieke oplossing voor het conflict, die de territoriale integriteit, souvereiniteit en onafhankelijkheid van Oekraïne respecteert.”

Het ministerie van Buitenlandse Zaken van Frankrijk verklaarde:

“Het is niet waarschijnlijk dat de laatste ontwikkelingen in het oosten van Oekraïne de verplichtingen van de partijen onder de Minsk-verdragen of de relevantie van de bijeenkomsten in het Normandië-format  tussen Frankrijk, Duitsland, Rusland en Oekraïne zullen ondermijnen. Juist als er spanningen ontstaan moeten er in goed vertrouwen onderhandelingen begonnen worden.”

Ook de OVSE heeft afgezien van observaties over de feitelijke situatie niet gereageerd, zo meldt de organisatie  dat volgens lokale autoriteiten Zachartsjenko is omgekomen bij een aanslag en er enkele duizenden mensen op de been waren. Dat de OVSE zich verder niet uitlaat over de aanslag is des te opmerkelijker iomdat het restaurant waar Zachartsjenko is omgebracht zich op slechts enkele honderden meters bevindt van het hotel waarin OVSE-medewerkers verblijven.

“We hebben tot onze grote spijt moeten constateren dat er geen enkele reactie op de moord op de leider van de DNR, A. Zakharchenko, is geweest van de leiding van de OVSE”, aldus de Russische permanente vertegenwoordiger bij de OVSE, Alexander Loekasjevitsj.

#Лукашевич: Мы с большим сожалением видели, что никакой реакции на убийство руководителя #ДНР А.Захарченко не прошло со стороны руководства #ОБСЕ https://t.co/ZFTsZMfIE0 #Украина pic.twitter.com/QEGl2paO4H

— Russian Mission OSCE (@RF_OSCE) 3 september 2018

Schuldvraag

Er bestaat in principe altijd de mogelijkheid dat de aanslag is gepleegd door een derde partij. Zo wordt er vanuit Oekraïense bronnen veel gewezen naar interne ruzies binnen de volksrepublieken. Ook bestaat de mogelijkheid dat de aanslag is gepleegd door Oekraïense ultranationalistische groeperingen zoals bijvoorbeeld de ‘Rechtse Sector’.

Feit blijft dat de DNR vrij snel bekend heeft gemaakt de daders van de aanslag te hebben opgepakt, zodoende werd het in- en uitreisverbod in de DNR ook snel weer opgeheven. De DNR wijst ook na de arrestaties uitsluitend naar Oekraïne en de verhouding met de LNR noch andere partijen is zichtbaar veranderd.

Meer over de herdenking van Zachartsjenko hier: Het laatste eerbetoon aan Alexander Vladimirovich Zakharchenko