Oproep Gauck tot meer tolerantie naar rechts aan dovemansoren gericht

Joachim Gauck, van 2012 tot 2017 president van de Bondsrepubliek Duitsland, roept op tot “meer tolerantie naar rechts”. Zijn oproep is echter aan dovemansoren gericht, zoals de ontwikkelingen in Görlitz duidelijk maken.

Het zal veel burgers verrast hebben. Oud-president Joachim Gauck riept tot “grotere tolerantie naar rechts” op. Uitgerekend Gauck, die tijdens zijn ambtstijd als staatshoofd het polariserende onderscheid tussen “licht” en “donker Duitsland” in het publieke discours introduceerde. Hier lijkt dus sprake van voortschrijdend inzicht. De oud-pastor heeft kennelijk ingezien in welke donkere steeg een natie verzeild kan raken wanneer er in de plaats van een vrij debat alleen nog vijandige sprakeloosheid en propaganda is. Aan het eind van zo’n steeg loert het spook van burgeroorlog of despotie, zo leert de geschiedenis.

Görlitz

Maar dringen de woorden van Gauck door? Kan hij de mede door hemzelf aangerichte schade repareren? Deze vraag kan helaas nog niet beantwoord worden, maar de voortekenen zijn slecht. Een recent teken daarvan kwam uit Görlitz. Daar slaagde een CDU-kandidaat voor het ambt van Oberbürgermeister, Octavian Ursu, er met steun van een monstercoalitie van alle overige partijen, bijna alle media en zelfs uit Hollywood in om de concurrent van de AfD, Sebastian Wippel, met 55,2 tegen 44,8 procent te verslaan.

Nul tolerantie naar rechts

Je zou verwachten dat Ursu door deze ‘overwinning’ enige bescheidenheid tegenover de AfD zou tonen. Maar niets daarvan, hij riep meteen op tot consequente uitsluiting van de AfD. Hij wil zogezegd Oberbürgermeister “van alle Görlitzer” zijn en “met ontevreden burgers praten”, maar met de partij met de meeste steun onder de burgers wil hij niet praten.

De tegenstrijdigheid van deze uitspraken is hemeltergend. Ursu wil Oberbürgermeister van alle burgers zijn, maar sluit de vertegenwoordigers van bijna de helft van hen van iedere samenwerking uit. Ofwel veronderstelt de CDU-politicus dat de “ontevreden burgers” slechts uit onwetendheid op de AfD-kandidaat gestemd hebben en trekt hij daarmee hun politieke volwassenheid in twijfel. Of hij huichelt. Meest waarschijnlijk is nog dat de koperblazer Ursu slechts de bekende clichés aan elkaar rijgt die hij van de grote politiek heeft afgekeken.

Psychotisch

Ursu is daarmee de kleine afspiegeling van de grote ellende. De psycholoog Holger Richter noemt dergelijk gedrag in het dagblad Die Welt “psychotisch”. Kenmerkend voor de psychose is volgens Richter de intolerantie en volledige onwil met de andere kant werkelijk in gesprek te gaan of zelfs maar pragmatisch samen te werken. Richter werkt in Dresden, dus wellicht kan Octavian Ursu hem eens bezoeken. Joachim Gauck geeft het goede voorbeeld, die wist zich reeds aan zijn psychose te ontworstelen.