Opnieuw geruchten over uitwisseling van gebieden tussen Servië en Kosovo

De spanningen tussen Kosovo en Servië lopen opnieuw op, nu de regering van Kosovo er nog altijd niet in is geslaagd een statuut vast te stellen voor de Servische gemeenschap in Kosovo. Ondertussen doen geruchten de ronde over opsplitsing van Kosovo.

De gemeenschap van Servische gemeentes (lichtblauw) in Kosovo onder het akkoord uit 2013 (kaart: Vladimir Varjačić)

Een van de aanleidingen voor de onrust, is dat de president van Kosovo, Hashim Thaci, op Facebook stelde dat met Servië gesproken zou moeten worden over een ‘grenscorrectie’. Dit werd algemeen opgevat als een understatement voor de uitwisseling van grondgebied en veel mensen dachten hierbij vanzelfsprekend aan de gemeentes in het noorden van Kosovo waar vooral Serviërs wonen. Maar Thaci stelde later dat er geen sprake van is dat deze gebieden afgescheiden zouden worden van Kosovo en dat hij er alleen aan werkte om bepaalde gebieden van Servië waar veel Albanezen wonen bij Kosovo te voegen. Voor de Servische regering is het afstaan van de gemeentes waar Thaci op doelt onbespreekbaar.

Ondertussen is op 4 augustus de deadline verlopen voor het vaststellen van een statuut voor de gemeenschap van Servische gemeentes in Kosovo – een afspraak die al in 2013 onder auspiciën van de Europese Unie gemaakt is. Nadat berichten opdoken dat Serven in het noorden van Kosovo overwogen nu dan zelf maar een autonome regio uit te roepen, waarschuwde premier Ramush Haradinaj dat op ‘een eventuele poging tot het uitroepen van autonomie’ een reactie zou volgen vanuit Pristina.

In een brief die de Servische president Aleksandar Vucic schreef aan Servische inwoners van Kosovo waarschuwde hij de bewoners om niet in te gaan op provocaties en geen dingen te doen die de internationale gemeenschap later tegen hen zou kunnen gebruiken. “Servië is vandaag gereed om aan haar verplichtingen jegens u te voldoen en om uw levens en vrede te beschermen als dat noodzakelijk is. (…) Er zullen geen nieuwe “Stormen” (hier wordt gerefereerd aan de Kroatische Operatie Storm) komen in Kosovo en Metohija.” De Servische president voegde hier aan toe dat hij KFOR als vredeshandhavende macht in Kosovo verantwoordelijk houdt voor het bewaken van de civiele infrastructuur waar Serven in Kosovo van afhankelijk zijn.

Er zijn berichten dat KFOR troepen heeft verplaatst naar het noorden van Kosovo. Dit zou mogelijk uit vrees zijn dat de situatie uit de hand loopt. KFOR spreekt dit tegen en zegt dat het om een oefening zou gaan.

De huidige situatie komt na eerdere geruchten dat Poetin en Trump in Helsinki het eens zouden zijn geworden over een opdeling van Kosovo. Volgens de Albanese geruchten zou Rusland Kosovo willen erkennen in ruil voor aansluiting van de noordelijke gebieden van Kosovo, waar voornamelijk Serven wonen, bij Servië.