De Oostenrijkse strijdkrachten worden enerzijds in toenemende mate in NAVO-structuren ingebed en anderzijds al jaren met ontoereikende middelen uitgerust.
Volgens zijn grondwet is Oostenrijk officieel een neutraal land. De werkelijkheid ziet er echter anders uit. Een volledig toetreden tot de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO) is de jure niet mogelijk en zou ook niet de steun van de bevolking hebben. Zodoende heeft Oostenrijk alleen de samenwerkingsovereenkomst met de eufemistische naam ‘Partnerschap voor de Vrede’ ondertekend. Hierbij gaat het echter even goed om de optimalisering van de militaire samenwerking met de Verenigde Staten, al is het dan zonder bijstandsplicht.
Indirecte NAVO-samenwerking
In tegenstelling tot de Bondsrepubliek Duitsland staat de Oostenrijkse Republiek er tot nu toe nog afwijzend tegenover haar zonen voor Amerikaanse belangen de dood in te sturen. Zodoende beperkt de buitenlandse inzet van de Oostenrijkse strijdkrachten zich tot zogenaamde ‘vredesmissies’. Of het nu om de Golanhoogten, Afghanistan of voormalig Joegoslavië gaat, de grote operaties waarbij de Oostenrijkse strijdkrachten worden ingezet bevinden zich steeds op NAVO-terrein. De zogenaamde ‘vredeshandhaving’ is dikwijls in feite niets anders dan de pacificatie van gebombardeerde landen of het bewaken van de marionettenregeringen die bestaan bij de gratie van Washington.
Dat Amerikaanse inlichtingendiensten al sinds de tijd van de Koude Oorlog vrij baan hebben in Oostenrijk, is een publiek geheim. Over het gerucht dat de CIA een luisterpost zou hebben in het gebouw van de Amerikaanse ambassade in Wenen, doen de Oostenrijkse inlichtingendiensten Abwehramt en Heeresnachrichtenamt er wijselijk het zwijgen toe.
Ondersteuning van Amerikaanse oorlogshitserij
Ook in de Oekraïnecrisis staat de Oostenrijkse staat geheel aan Amerikaanse zijde en ondersteunt de sancties tegen Rusland. Welke negatieve gevolgen dat voor de Alpenrepubliek zal hebben, moeten we nog zien. Het zal haar in ieder geval niet tot voordeel strekken. Voor zuivere gevechtsinzet van de Bundesheer is het nog niet gekomen, maar ook daarvoor gaan reeds stemmen op. Zo is bijvoorbeeld het nieuwe liberale partijtje NEOS openlijk voor toetreding van Oostenrijk tot de NAVO.
Ook de inspanningen om de militaire dienstplicht af te schaffen, zijn er op gericht een beroepsleger naar NAVO-maatstaven te vormen, al worden er ook onovertuigende andere redenen voorgewend. De sociaaldemocratische SPÖ had daarin het voortouw, maar bleek overmoedig. Nadat de burgers zich in een volksraadpleging over deze kwestie in 2013 duidelijk voor het in stand houden van de militaire dienstplicht uitspraken, moest de profielloze minister van Defensie Norbert Daraboš zijn ontslag nemen.
Het leger wordt kapotbezuinigd
Maar ook zijn opvolger Gerald Klug valt niet op door bijzondere prestaties. De eerste heldendaad van deze socialistische ideale schoonzoon was, de tradtionele dodenherdenking van de Weense Korporationsring – voor alle slachtoffers van de wereldoorlogen – te verbieden. In plaats daarvan wordt nu op 8 mei, de verjaardag van de overgave van de Wehrmacht, een ‘Feest van de vreugde’ gevierd. Nadat de nieuwe defensieminister nog een korting op het defensiebudget voor zijn rekening nam, wordt inmiddels aan alle kanten beknibbeld.
Honderden voertuigen, waaronder ook modern materieel zoals tanks van het type Leopard II, worden versjacherd. Komende herfst zal het leger al geen geld meer hebben voor brandstof. Wat evenwel niet aangetast wordt, is het grote deel van het defensiebudget dat voor buitenlandse inzet gereserveerd is. Hoewel het volk zich in het referendum duidelijk heeft uitgesproken voor het in stand houden van de militaire dienstplicht, worden nu alle daarvoor nodige middelen kapotbezuinigd.
Volkswil aan de laars gelapt
Zoals ook in andere zaken, zoals de immigratiewetgeving, zou de Oostenrijkse bevolking de Zwitserse situatie wensen: Echte neutraliteit met een daarop toegesneden sterk volksleger voor de landsverdediging. Oorlogsavonturen in het buitenland, ten dienste van vreemde machten en gevaarlijke anti-Russische agitatie brengen weinig goeds. Men zou de Oostenrijkers hooguit dan tot een inbedding van Oostenrijk in supranationale defensiestructuren kunnen verleiden, als het om een werkelijk zelfstandig, Europees bondgenootschap zou gaan. Daarvoor zou de getrouwe Amerikaanse bondgenoot Duitsland zich echter eindelijk uit de ijzeren omhelzing door de Verenigde Staten los moeten maken en moeten beginnen de eigen belangen voorop te stellen. Daar wijst echter niets op.
Dit artikel is met toestemming overgenomen van het online magazine Blaue Narzisse. Vertaling: Jonathan van Tongeren