Morsi zet Westen te kijk

door | 28 november 2012

Het Tahrirplein staat weer vol met demonstranten, ditmaal demonstreren ze niet tegen de voormalige dictator Hosni Moebarak, maar tegen de democratisch gekozen president Mohammed Morsi. Morsi heeft namelijk gepoogd zijn democratisch verkregen positie onaantastbaar te maken door onder andere de rechterlijke macht de macht te ontnemen zijn besluiten onwettig te verklaren.

Een aanzienlijk deel van de Egyptische bevolking gaat hier niet mee akkoord. Feit blijft echter dat Morsi democratisch verkozen is met de steun van een meerderheid van de kiezers. Het optreden van Morsi zet dan ook niet zozeer hemzelf als wel het Westen te kijk, de Verenigde Staten voorop.

Het was immers puur opportunistisch dat de Verenigde Staten Moebarak, waarmee vele jaren was samengewerkt, liet vallen, zogezegd omdat hij geen democraat was. Alsof men dat voordien nooit geweten had. Het was verder ronduit naïef om te veronderstellen, dat Egypte door democratische verkiezingen te houden zich ook in bredere zin in liberaal-democratische richting zou ontwikkelen. Het was eenvoudig te voorzien dat een meerderheid van de Egyptische kiezers voor de moslimbroeder Morsi zou kiezen, wat het seculiere karakter van de Egyptische staat vanzelfsprekend onder druk zou zetten. En zo gebeurde. Morsi presenteerde zich als ware democraat, die vrouwen en christenen in zijn regering op zou nemen. Niets van dat alles gebeurde. Het was zoals men van tevoren kon bevroeden: de democratische gezindheid van Morsi reikt niet dieper dan in zijn eigen belang en dat van de Moslimbroederschap is.

Intussen maakte Morsi goede sier door zijn bemiddeling bij het tot stand komen van het bestand tussen Israël en de Palestijnen in de Gazastrook. Morsi, die zich daarmee denkelijk niet populair maakt bij zijn eigen achterban, verzekerde zich hiermee van de verdere financiële steun van de Verenigde Staten. Er is dus niets nieuws onder de zon. Er moet in de regio nog altijd samengewerkt worden met ondemocratische leidslieden, seculier of moslim.

Morsi heeft het slim gespeeld, de timing van zijn greep om zijn machtspositie te versterken was uitstekend, alle ogen waren immers gericht op Gaza. Onder druk van binnenlandse en internationale protesten zal Morsi wellicht nog enigermate in moeten binden, maar voorlopig zit hij stevig in het zadel.