Merkels afstand van Amerika is vooral campagnetactiek

Donald Trumps bezoek heeft bondskanselier Angela Merkel aan het denken gezet, zo heet het. In werkelijkheid speelt er vooral campagnetactiek.

Trumps boodschap aan de Europeanen was duidelijk: Zie dat je je eigen zaken regelt en kijk niet steeds naar ‘grote broer’ Amerika. De bondskanselier leek dat naderhand ogenschijnlijk zowaar ter harte te nemen: “Wij Europeanen moeten ons lot in eigen handen nemen”, aldus Merkel.

Op het eerste oog een behartenswaardige conclusie. Waarom nu pas, zou je nog kunnen vragen. Maar wat heeft Merkel in de afgelopen bijna twaalf jaar van haar bondskanselierschap eigenlijk bijgedragen aan het versterken van de mogelijkheden van Duitsland en Europa om een zelfstandige rol te spelen op het wereldtoneel?

Ze heeft de multiculti-ideologie verder op de spits gedreven en daarbij alle waarschuwingen in de wind geslagen. Vandaag de dag kampen Europese samenlevingen meer dan ooit tevoren met parallelle samenlevingen en terroristische aanslagen. De Bundeswehr takelde onder Merkel verder af en is nu ook nog het voorwerp van allerhande ideologische campagnes van minister van Defensie Ursula von der Leyen. Ondertussen wordt het economische fundament van de EU steeds verder aangetast door het monetaire experiment genaamd Euro, zonder dat er in Duitsland een behoorlijke politieke discussie over mogelijk is.

Vers in het geheugen ligt ook nog Merkels non-reactie op het NSA-afluisterschandaal. Daarmee was glashelder dat Berlijn helemaal niet geïnteresseerd is in een zelfbewuste, op de eigen nationale belangen georiënteerde positie van Duitse geheime diensten. In plaats daarvan ziet men zichzelf als gewillige uitvoerder van Amerikaanse aanwijzingen.

Wat beoogt de onbetwijfelde CDU-leider nu dan met haar plotselinge distantie ten opzichte van Washington, nadat ze zich door geen andere Duitse politicus liet overtreffen in gedienstigheid tegenover Amerika? Vooral dit: De verkiezingen voor de Bondsdag komen er aan. En de SPD, vanouds nooit zo onverdeeld Amerikaans georiënteerd als de CDU, zouden uit de Trans-Atlantische frictie politiek kapitaal kunnen slaan.

Merkels politieke instinct brengt haar er in zo’n situatie toe om te doen wat ze al zo vaak gedaan heeft: Ze kaapt het thema. Zo kaapte ze eerder bijvoorbeeld de transitie naar duurzame energie en glijden de Groenen nu steeds verder af richting kiesdrempel. Ook ditmaal werk het, daarmee maait ze haar concurrent voor het kanselierschap, Martin Schulz, het gras voor de voeten weg. Schulz kan nog wel proberen een duit in het anti-Trump-zakje te doen, maar hij kan er zich niet meer echt mee onderscheiden van Merkel.

Duitsland mag dan, gespreid over de komende jaren, meer geld uittrekken voor Defensie – dat deels op zal gaan aan olijfgroene positiekleding voor zwangere soldaten en cursussen politieke correctheid, dat het daadwerkelijk een meer onafhankelijke koers van Amerika zou gaan varen, komt onder Merkel noch Schulz werkelijk aan de orde. Het is allemaal voor de bühne, na de federale parlementsverkiezingen gaat men over tot de orde van de dag.