Macedonië: President bezwijkt onder internationale druk

De conservatieve Macedonische president Gjorge Ivanov, die eerder geen mandaat wilde geven aan de sociaaldemocraat Zoran Zaev om een regering te vormen, heeft dat woensdag 17 mei, na aanhoudende internationale druk, toch gedaan.

In de parlementsverkiezingen die in december vorig jaar gehouden werden, bleef de conservatieve VMRO-DPMNE weliswaar de grootste partij, maar verloor wel tien zetels. De sociaaldemocratische SDSM won vijftien zetels, maar bleef nog altijd twee zetels achter bij de conservatieven. In deze situatie waren de partijen van de Albanese minderheid doorslaggevend voor het vormen van een meerderheidscoalitie.

De Albanezen waren echter op uitnodiging van de Albanese premier Edi Rama, een persoonlijke vriend van George Soros, in de Albanese hoofdstad Tirana een gezamenlijk eisenpakket overeengekomen. Ze spraken af hoge eisen te stellen voor het mogelijk maken van een regering. Zo willen de Albanezen, die ongeveer een kwart van de bevolking vormen en in het noordwesten van Albanië geconcentreerd zijn, dat Albanees de tweede landstaal wordt. De Albanezen hebben reeds taalrechten in de gemeentes waar zij wonen, maar eisten nu volledige gelijkstelling op nationaal niveau.

Dat was voor de VMRO-DPMNE een brug te ver. Dat moet gezien worden tegen de achtergrond van terroristische activiteiten van UÇK (Bevrijdingsleger van Kosovo) -strijders in het verleden en van de idee van een Groot-Albanië, die breed leeft onder de etnische Albanezen en waarop ook Albanese politici soms zinspelen.

VMRO-DPMNE kon echter niet voorkomen dat Zoran Zaev, de leider van de SDSM, die nog nooit een verkiezing gewonnen heeft, toegaf aan alle eisen van de Albanezen, zodat hij eindelijk zijn vurige wens om premier te worden kon vervullen.

President Ivanov verhinderde tot nu toe echter dat Zaev en de Albanezen ook daadwerkelijk een regering vormden, door Zaev geen mandaat daartoe te geven. Ivanov deed dit onder verwijzing naar de grondwet, sommige eisen van de Albanezen staan op gespannen voet daarmee, en de president moet de  grondwet en de eenheid van het land bewaken.

Aanvankelijk leek de president niet onder de indruk van de vrijwel onmiddellijk oplaaiende kritiek van de VS en de EU. Na een maandenlange patstelling, escalerende protesten en aanhoudende internationale druk, is hij nu echter toch bezweken.

Ivanov heeft Zaev een mandaat gegeven om een regering te vormen, nadat deze zwart op wit een aantal garanties heeft gegeven ten aanzien van de eenheid en soevereiniteit van het land. De precieze inhoud van de documenten is niet bekend. Maar het laat zich denken dat er sprake is van algemene bewoordingen die ruimte laten voor uiteenlopende interpretatie. Bovendien zullen dergelijke documenten, wanneer Zaev ze eenmaal geschonden heeft, waardeloos blijken te zijn. Het kwaad is dan immers al geschied en de ‘internationale gemeenschap’ (lees: Amerika en co.) zal zich opnieuw achter Zaev stellen.