Labour kiest anti-Blair tot leider

De leden van de Britse Labour-partij hebben zaterdag met een overtuigende meerderheid Jeremy Corbyn tot leider gekozen van de centrumlinkse oppositiepartij. Corbyn staat bekend als een uitgesproken socialist en pacifist en is daarmee het tegendeel van oud-Labour-leider Tony Blair, die zich dan ook fel tegen het vooruitzicht van Corbyns partijleiderschap uitsprak.

In de afgelopen weken brachten zo’n 423.000 mensen een stem uit op één van de vier kandidaten voor het leiderschap. Zaterdag bleek Corbyn de verkiezing in één ronde overtuigend gewonnen te hebben met 59,5% van de uitgebrachte stemmen.

Waar het partij-establishment de voorkeur had voor een vage middenkoers, kiest de Labour-achterban hiermee voor een duidelijk linkse koers. Na twee relatief kleurloze partijleiders, Gordon Brown en Ed Milliband, krijgt Labour daarmee een leider die in zijn campagne pleitte voor herkenbare socialistische speerpunten als de renationalisatie van de spoorwegen en nutsbedrijven, en de invoering van een maximumloon om exorbitante topsalarissen tegen te gaan. Corbyn is al sinds de jaren ’80 lid van het Lagerhuis en staat er als backbencher om bekend regelmatig tegen de partijlijn in te gaan.

Anti-Blair

Diverse meer of minder prominente (oud-)politici betoonden zich ongelukkig met het vooruitzicht dat Corbyn het partijleiderschap zou overnemen. Een van de meest uitgesproken tegenstanders is oud-premier en -partijleider Tony Blair. Waar Blair staat voor New Labour, een sociaaldemocratisch profiel dat qua economisch beleid meer op het neoliberalisme van Margaret Thatcher aantrekt, noemt Corbyn zich ‘democratisch socialist’. En waar de oud-premier zijn reputatie vestigde door het Lagerhuis voor te liegen om maar steun te krijgen voor de inval in Irak, staat Corbyn bekend als vredesactivist en criticus van het Britse kernwapenarsenaal. Bovendien kondigde hij aan dat hij als Labour-leider excuses zou maken aan het Britse volk voor de “misleiding” door zijn partijgenoot in de aanloop naar de inval in Irak door de Amerikanen, Britten en anderen en aan het Irakese volk voor het hun toegebrachte lijden. In het algemeen sprak hij zich uit voor minder Britse militaire interventies.

Corbyn staat kritisch tegenover de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO), de Europese Unie en het atlanticisme in het algemeen. “De EU en de NAVO zijn instrumenten van Amerikaans beleid geworden”, stelde hij in een opiniestuk in het voorjaar van 2014. De politicus sprak zich in hetzelfde stuk dan ook kritisch uit over de rol van de EU en de VS in de Oekraïense crisis, de acties van Rusland zijn “niet onuitgelokt”. Een en ander kwam hem uiteraard op kritiek te staan van neoconservatieve usual suspects als Anne Applebaum en Edward Lucas. Corbyn zou het Verenigd Koninkrijk het liefst helemaal terugtrekken uit de NAVO, maar bij gebrek aan draagvlak zou hij in ieder geval de rol van de NAVO in willen perken.

Eurofielen binnen de Labour-partij vrezen intussen dat Corbyns mild eurosceptische opstelling kan betekenen dat Labour minder eenduidig campagne zal voeren om in de EU te blijven en dat er meer ruimte komt voor eurokritische geluiden in de eigen gelederen. In 2016 of uiterlijk in 2017 wordt er in het Verenigd Koninkrijk een referendum gehouden over het al of niet lid blijven van de Europese Unie. De huidige centrumrechtse premier David Cameron wil voor die tijd een heronderhandeling van de voorwaarden van het Britse EU-lidmaatschap afgerond hebben.

De verkiezing van Corbyn tot Labour-leider werd internationaal begroet door leiders van onder andere het Griekse SYRIZA, Spaanse PODEMOS en Iers-Republikeinse Sinn Fein.