Is Poetin de staatsman bij uitstek van onze tijd?

“Als we gebruik zouden maken van traditionele maatstaven voor het begrijpen van leiders, die draaien om de verdediging van grenzen en nationale bloei, dan zou Poetin als de staatsman bij uitstek van onze tijd gelden. [..] Wie zou zich op het wereldtoneel met hem kunnen meten?”, zo vraagt Chris Caldwell zich af in een opmerkelijk essay in het maart-nummer van Imprimis, het tijdschrift van Hillsdale College.

Wat verheft Poetin boven alle andere leiders van de 21e eeuw?

“Toen Poetin aan de macht kwam in de winter van 1999-2000, was zijn land weerloos. Het was bankroet. De buit werd verdeeld door zijn nieuwe kleptocratische elites, in samenspanning met zijn oude imperiale rivalen, de Amerikanen. Poetin bracht daar verandering in.”

“In het eerste decennium van deze eeuw, deed hij wat Kemal Atatürk in Turkije deed in de jaren ’20. Uit een verbrokkelend rijk, richtte hij een natiestaat op, en gaf er samenhang en een doel aan. Hij disciplineerde de plutocraten van zijn land. Hij herstelde de militaire slagkracht. En hij weigerde, met steeds onverbloemder retoriek, om zich neer te leggen bij een ondergeschikte rol voor Rusland in een door de Amerikanen gerund wereldsysteem, ontworpen door buitenlandse politici en zakenlieden. Zijn kiezers zien hem als iemand die zijn land gered heeft.”

De steun onder de bevolking voor Poetins regering is, na 17 jaar aan de macht, groter dan die van welke westerse leider dan ook. Zijn indrukwekkende stappen naar het weer groot maken van Rusland verklaren waarom hij zowel binnenlands als onder de Russische diaspora in ere gehouden wordt, maar wat verklaart Poetins aantrekkingskracht in het Westen, ondanks het feit dat hij de westerse media minstens even tegen zich heeft als president Trump?

Antwoord: Poetin weerstaat de westerse progressieve visie op wat de toekomst van de mensheid zou moeten zijn. Jaren geleden stelde hij zich al op één lijn met traditionalisten, nationalisten en populisten in het Westen, en tegen wat zij waren gaan verachten in hun eigen decadente beschaving.

Wat zij verafschuwden, verafschuwde Poetin. Hij is een ‘god-en-vaderland’ Russische patriot. Hij verwerpt de Nieuwe Wereldorde die tegen het einde van de Koude oorlog door de Verenigde Staten gevestigd werd. Poetin stelt Rusland voorop.

En in het trotseren van de Amerikanen spreekt hij voor die miljoenen Europeanen die hun nationale identiteiten willen herstellen en hun verloren soevereiniteit willen herwinnen van de supranationale Europese Unie. Poetin weerstreeft ook het progressieve morele relativisme van een westerse elite die haar christelijke wortels heeft afgesneden om secularisme en hedonisme te omarmen.

Het Amerikaanse establishment veracht Poetin, omdat hij, zoals ze zeggen, een agressor is, een tiran, een ‘killer’. Ze beschuldigen hem ervan dat hij Oekraïne is binnen gevallen en delen ervan bezet houdt. Zijn oude KGB-kameraden zouden journalisten, overlopers en dissidenten vermoorden.

Maar ofschoon de politiek onder zowel tsaren als commissars vaak een bloedsport is geweest in Rusland, wat heeft Poetin zijn binnenlandse vijanden eigenlijk gedaan in vergelijking met wat onze Arabische bondgenoot generaal Abdel-Fattah el-Sissi heeft gedaan met de Moslimbroederschap die hij omverwierp in een militaire staatsgreep in Egypte?

Wat heeft Poetin gedaan in vergelijking met wat onze NAVO-bondgenoot president Erdogan heeft gedaan in Turkije, die 40.000 mensen gevangen heeft gezet sinds de mislukte staatsgreep in juli. Of in vergelijking met onze Filipijnse bondgenoot Rodrigo Duterte, die leiding heeft gegeven aan de buitengerechtelijke liquidatie van duizenden drugsdealers?

Denkt iemand dat president Xi Jinping voorzichtiger omgegaan zou zijn met illegale demonstraties tegen zijn regime op het Plein van de Hemelse Vrede dan president Poetin vorige week in Moskou?

Veel van de vijandigheid tegen Poetin komt vooruit het feit dat hij niet alleen het Westen trotseert als hij opstaat van de belangen van Rusland, maar dat hij ook vaak slaagt in wat hij beoogt en er zonder straf en zonder berouw mee weg komt.

Hij blijft niet alleen populair in zijn eigen land, maar heeft ook bewonderaars in landen wier politiek establishment onverzoenlijk vijandig tegenover hem staat. In december liet een peiling zien dat 37 procent van alle Republikeinen een gunstige beoordeling van de Russische leider had, maar dat slechts 17 procent positief was over president Barack Obama.

Er is nog een andere reden dat Poetin positief gezien wordt. Miljoenen nationalisten die hun landen willen zien vertrekken uit de EU zien hem als een bondgenoot. Poetin verwelkomt veel van deze bewegingen, de Amerikaanse elite staat er daarentegen vijandig tegenover.

Poetin heeft de nieuwe eeuw beter gelezen dan zijn rivalen. Waar de 20e eeuw de wereld verdeeld zag tussen een communistisch Oosten en een vrij en democratisch Westen, wordt de 21e bepaald door nieuwe en andere worstelingen. De nieuwe scheidslijnen liggen tussen sociaal conservatisme en genotzuchtig secularisme, tussen tribalisme en transnationalisme, tussen de natiestaat en de Nieuwe Wereldorde.

Inzake de nieuwe scheidslijnen staat Poetin aan de zijde van de opstandelingen. Zij die De Gaulles Europa der Vaderlanden willen ter vervanging van het Eenheids-Europa waarnaar de EU op weg is, zien Poetin als bondgenoot.

Zo komt dan de oude vraag op: Wie heeft de toekomst?

In de nieuwe worstelingen van de nieuwe eeuw is het niet uitgesloten dat Rusland – zoals Amerika in de Koude Oorlog – aan de winnende kant staat. Overal in Europa kijken partijen die zich vrij willen maken van de EU veeleer naar Moskou dan over de Atlantische Oceaan.

“Poetin is een symbool geworden van nationale soevereiniteit in haar strijd met het globalisme”, schrijft Caldwell. “Dat blijkt de grote slag van onze tijd te zijn. Zoals onze laatste verkiezingen laten zien, geldt dat zelfs hier.”