Huurlingen, wapenhandel en drugssmokkel

In de film Jack Reacher: Never go back kruipt Tom Cruise voor de tweede maal in de rol van Jack Reacher, een personage dat is afgeleid van de gelijknamige romanreeks van Lee Child (nom de plume van de Amerikaanse schrijver Jim Grant). Reacher is een voormalig majoor van de Amerikaanse militaire politie (MP), maar dat maakt het eigenzinnige en bij wijlen recalcitrante karakter van Reacher des te opmerkelijker – het leger en de politie staan immers niet bepaald bekend als een organisatie waar non-conformisten carrière kunnen maken. Het mag natuurlijk de pret van de film niet drukken.

Reacher wordt in het begin van de film geconfronteerd met de situatie waarin de opvolgster (Susan Turner) van zijn positie bij de militaire politie wordt vervolgd wegens spionage. Voelt zich geroepen om haar te verdedigen en slaagt er in om haar uit de gevangenis te breken. Wat volgt is een spannende achtervolging dwars door de Verenigde Staten (van Washington DC naar New Orleans). Op de vlucht ontdekken Reacher en Turner dat de laatstgenoemde er in is geluisd bij het afdekken van een onderzoek naar verdwenen wapentransporten in Afghanistan. Zij komen er achter dat een ‘private contractor’ (huurlingenbedrijf) wapens achter over heeft gedrukt.

Het plot op zich is interessant, want eerder dit jaar kwam de film War Dogs uit waarin de wildgroei van kleine (en grote) wapenhandelaren sinds 9/11 ook aan de kaak wordt gesteld. Jack Reacher wordt gedurende zijn vlucht geconfronteerd met de uitwassen van de oorlog in Afghanistan, zoals illegale wapenhandel, drugsverslaving onder veteranen, getraumatiseerde veteranen en corruptie in het leger. Uiteindelijk leidt het spoor naar de oud-generaal Harkness, die zijn huurlingenbedrijf tracht te redden door wapenhandel te combineren met drugssmokkel.

De film is vanaf het begin spannend en alhoewel je al weet dat Cruise natuurlijk gaat overwinnen aan het einde, heeft de film leuke plotwendingen die de kijker geboeid houden. Toch is het sub-plot van de vermeende buitenechtelijke (criminele) dochter wat minder geslaagd, en ook de verhouding tussen Turner en Reacher komt nogal houterig over – zij lijken tot elkaar aangetrokken, maar uiteindelijk ontstaat er niets. Tenslotte keert aan het einde van de film voor Turner en Reacher alles terug tot het oude: Turner blijft majoor bij de MP en Reacher vervolgt zijn zwerversbestaan.

Er ontstaat midden in de film een nogal geforceerde discussie over de geslachtsrollen, waarbij Turner haar gal spuit over sekse-discriminatie in het leger maar zich uiteindelijk dan toch onderwerpt aan Reacher. Zowel in de romans als in de film wordt desalniettemin getracht om vrouwen op te voeren als gelijkwaardig, Lee Child spreekt zelf van post-feminisme: Turner en Reacher hebben allebei dezelfde rang bekleed en ze zijn allebei goed in vechtsporten en vuurwapens. Toch is het opmerkelijk dat Reacher geen fouten maakt en Turner wel, bijvoorbeeld wanneer ze te lang blijft proberen in te loggen in haar geblokkeerde account ondanks het aandringen van Reacher om daarmee op te houden. Reacher haalt ook als echte mannen-man voortdurend de hete kolen uit het vuur.

De film is grosso modo een traditionele actiefilm met een klassieke actieheld (Tom Cruise). Het is een spannende film en het verveelt geen moment. De thema’s die in de film worden aangesneden zijn ook de zaken die wel eens vaker voor het voetlicht mogen worden gebracht, zoals bijvoorbeeld de vervlechting van wapen- en drugshandel met de oorlog in Afghanistan, maar ook de sociale problemen waarmee veteranen  kampen als gevolg van hun oorlogservaringen. Ik zou de film niet bijzonder aanbevelen, maar het is een veilige keuze voor een avondje uit in de bioscoop.