De Partij van Europese Socialisten (PES) zal vrijdag overwegen of het lidmaatschap van de SMER, de partij van de Slowaakse premier Robert Fico opgeschort moet worden. Aanleiding zijn uitspraken van Fico en de weigering van zijn regering om mee te werken aan de herverdeling van asielzoekers.
De beslissing hierover moet genomen worden door vertegenwoordigers van alle lidpartijen van de PES, de PES is de pan-Europese samenwerking van partijen als de Duitse SPD, de Parti Socialiste, Labour en de Nederlandse Partij van de Arbeid.
Kern van het probleem is dat de Slowaakse regering onder leiding van Robert Fico, tevens partijleider van PES-lid SMER, weigert mee te werken aan de herverdeling van asielzoekers en voornemens is bij het Europese Hof beroep aan te tekenen tegen het herverdelingsplan. Volgens Fico kan dit plan niet aan lidstaten opgelegd worden, maar had de unanimiteitsregel toegepast moeten worden.
Eerder hadden uitspraken van Fico al tot ongenoegen in andere lidpartijen van de PES geleid. Zo stelde Fico dat Slowakije geen grote aantallen vluchtelingen op zou kunnen nemen en dan alleen christenen, en alleen wanneer zij er niet op uit zouden zijn de cultuur en waarden van het land te veranderen. “Ik kan me nauwelijks voorstellen dat moslims integreren in Slowakije”, aldus Fico in september. “Aangezien Slowakije een land is waar de Katholieke Kerk domineert, gevolgd door de Lutherse Kerk, kunnen we niet de instroom van drie- of vierhonderdduizend islamitische immigranten toestaan, die overal moskeeën zouden gaan bouwen.”
Later wees de premier er op dat Slowakije er nu al nauwelijks in slaagt de zogenaamde Roma, beter bekend als zigeuners, te integreren. “Hoe zouden we dan veronderstellen dat we wel iemand uit Eritrea of van een compleet andere godsdienst met andere tradities zouden kunnen integreren?”
Ook Fico’s houding tegenover Rusland zorgde al voor ongemak onder de Europese Socialisten. De Slowaakse premier bekritiseerde al dikwijls de Europese opstelling tegenover Rusland en in de Oekraïne-crisis. Recent liet hij zich ook kritisch uit over de opstelling van Europa inzake Syrië. “Hoe denk je dit conflict op te lossen als we wapens blijven sturen?”, zo vroeg hij eerder deze week retorisch aan socialistische Europarlementsleden. Kritiek die vooral Frankrijk raakte, dat land levert nog altijd wapens aan zogenaamde gematigde rebellen in Syrië die tegen Assad vechten.
Eerder bestond er in de PES al groot ongenoegen over de opstelling van de toenmalige Bulgaarse premier Sergei Stanishev, onder andere vanwege zijn opstelling in de kwestie van de ‘South Stream’-pijpleiding. Stanishev is echter ook voorzitter van de PES, zodat men hem niet te veel kon bekritiseren zonder meteen de hele pan-Europese partij in verlegenheid te brengen.
De Slowaakse regering heeft overigens nog acht weken om in beroep te gaan bij het Europese Hof, zodat partijen die er niet op uit zijn Fico’s SMER daadwerkelijk te schorsen, zoals de Bulgaren en de Italianen, er waarschijnlijk op aan zullen sturen de Slowaken van dit beroep af te brengen en de zaak te sussen.
Mocht het toch tot een breuk tussen tussen de PES en de SMER komen, dan straalt dit allicht af op de Slowaakse parlementsverkiezingen in maart volgend jaar. Fico stelde dan ook al dat de Europese Socialisten de centrumrechtse partijen in Slowakije in de kaart spelen. Een argument waarvoor vooral de Bulgaarse PES-voorzitter Stanishev niet ongevoelig zal zijn. Anderzijds kan Fico binnenlands mogelijk juist nog aan populariteit winnen door voet bij stuk te houden.
De SMER werd eerder al eens al lid van de PES geschorst toen de partij in 2006 een regeringscoalitie vormde met de Slowaakse Nationale Partij (SNS). In 2008 werd de partij vervolgens weer als lid toegelaten.