Erdogans AKP kan ondanks verlies verder regeren met steun nationalisten

De zittende president Recep Tayyip Erdogan heeft zondag de presidentsverkiezingen in Turkije gewonnen. Zijn centrumrechtse AK-partij kan ondanks stemmenverlies verder regeren in coalitie met de nationalistische MHP.

Erdogan haalde een kleine 53 procent van de stemmen in de presidentsverkiezingen, een lichte verbetering ten opzichte van 2014. Dat resultaat laat zich verklaren uit het feit dat Erdogan nu ook de steun van de nationalistische MHP had, die in 2014 nog de kandidaat van de centrumlinkse en kemalistische CHP had gesteund. De MHP-stemmen voor Erdogan maken het stemmenverlies aan de centrumrechtse concurrent Meral Akşener meer dan goed.

In de parlementsverkiezingen, die tegelijk met de presidentsverkiezingen gehouden werden, was er duidelijk stemmenverlies voor de regerende AKP. Waar Erdogans partij in 2014 met 49,5 procent van de stemmen nog een absolute meerderheid van de zetels in het parlement behaalde, kan ze nu niet meer zonder coalitiepartner regeren. De AKP verloor 7 procentpunten en komt daarmee in de voorlopige uitslag op 42,5 procent van de stemmen en 293 zetels in het parlement dat nu in totaal geen 550 zetels meer telt, maar 600 zetels. De AKP en de MHP gingen echter als coalitie de verkiezingen in en samen hebben zij een ruime meerderheid van 342 zetels.

Voor de oppositiepartij CHP is er een klein verlies van enkele procentpunten, terwijl de extreemlinkse en overwegend Koerdische HDP zijn positie licht verstevigd en op ruim 11 procent van de stemmen komt. De Iyi-partij van Meral Akşener (tot 2016 nog lid van de MHP) komt met zo’n tien procent van de stemmen voor het eerst het parlement binnen.

Met de verkiezing van het nieuwe parlement zullen diverse grondwetswijzigingen voor het eerst hun toepassing vinden. Niet alleen is het aantal parlementsleden gewijzigd, maar de rol van de president is ook groter. Erdogan is daarmee niet alleen staatshoofd, maar ook regeringsleider en stelt als zodanig de premier aan. Hij komt hiermee in een vergelijkbare positie als bijvoorbeeld de Amerikaanse of de Franse president.