Duitsland is geen Frankrijk, maar Merkel speelt met vuur

door | 13 december 2018

Nadat haar favoriet Annegret Kramp-Karrenbauer tot nieuwe leider van de CDU gekozen was, reisde Merkel demonstratief zelf naar Marrakesh om het migratiepact te ondertekenen. De wisseling van de wacht in de Duitse regeringspartij kon echter wel eens onrustige tijden inluiden.

Nog op hetzelfde partijcongres waar Annegret Kramp-Karrenbauer (ook wel spotten ‘Angelas Kleine Kopie’ genoemd) tot voorzitter van de CDU gekozen werd, zond ze verzoenende signalen uit in de richting van de conservatieve partijvleugel. De nog resterende conservatieven in de CDU hadden gehoopt op een koerswijziging, maar hun kandidaat Friedrich Merz legde het nipt af tegen AKK.

Conservatieven in de CDU

Onder de conservatieve CDU’ers heerst echter scepsis over de substantie achter de retoriek van de nieuwe partijleider. Ze uiten zich gereserveerd over haar. Te lang, te vast en ogenschijnlijk uit diepe overtuiging is Kramp-Karrenbauer Merkel jarenlang in alles gevolgd. Hoe daaruit nu ineens ‘vernieuwing’ en dan nog wel in conservatieve zin zou moeten voortkomen blijft raadselachtig.

Het linkse weekblad Der Spiegel jubelt dan ook over het “definitieve einde van de Union (zoals we die kennen)”. Met de overwinning van Merkels favoriet zijn volgens het tijdschrift de laatste traditionele CDU-lijnen gekapt. Zo lijkt de bijna succesvolle kandidatuur van Friedrich Merz een finale krachtverzameling van de conservatieven in de CDU te zijn geweest.

Merkel demonstratief naar Marrakesh

Als om te bewijzen dat er helemaal niets zal veranderen nu ze geen partijleider meer is, vloog Merkel hoogst persoonlijk naar Marrakesh voor de VN-migratietop, waar het omstreden Migratiepact ondertekend werd. Oorspronkelijk wilde de bondskanselier helemaal niet zelf naar die top gaan. Haar deelname moest echter een “signaal” zijn, dat ze haar koers tegen alle weerstand in door zal zetten.

Gele hesjes

De Franse president Emmanuel Macron had ook naar Marrakesh willen komen, maar moest afzeggen, omdat hem momenteel zijn land om de oren vliegt. Hij is in zijn poging om zijn beleid, tegen alle kritiek onder de bevolking in, door te zetten faliekant gefaald. Hij heeft een burgerlijk protest uitgelokt dat nauwelijks nog tot bedaren te brengen is.

Veel te laat en te weifelend heeft Macron gereageerd. Inmiddels heeft de roep om het stoppen van de brandstofprijsverhoging zich uitgebreid naar een zeer uiteenlopend scala aan eisen, zodat ook een politieke tegemoetkoming daaraan veel complexer geworden is. Zo kan het gaan wanneer de politieke elite van een land de groeiende woede onder de bevolking te lang eenvoudigweg negeert of probeert weg te zetten als extreem-rechts of dom gemor van het klootjesvolk.

Woede neemt toe

Duitsland is nog geen Frankrijk. Maar de tendensen zijn vergelijkbaar. Ook veel Duitsers zien in Berlijn de arrogantie van de macht aan het werk, die de belangen van de eigen burgers negeert. De woede neemt toe en de binnenlandse inlichtingendienst maakt zich al ernstige zorgen waartoe dat kan leiden.

Merkels demonstratieve reis naar de VN-top, haar koppige vasthouden aan het omstreden migratiepact, het verzwaart de hypotheek voor haar erfgenamen alleen maar. Het voorbeeld van de Gele Hesjes in Frankrijk laat zien dat uiteindelijk een maatregel als verhoging van de brandstofaccijns kan volstaan om de vlam in de pan te doen slaan. Daarna zijn de ontwikkelingen nauwelijks nog onder controle te brengen.