Op dit moment reis ik door Midden- en Oost-Europa. Ik heb onder andere Hongarije, Roemenië, Servië, Macedonië en Griekenland bezocht. Zelf ben ik van Roemeense afkomst en Roemeens-Orthodox christen, maar kijk ik toch met Nederlandse ogen naar de samenlevingen hier. En met West-Europees christelijke ogen is het hier een wonderlijke wereld.
Enige tijd geleden kwam ik een aantal organisaties tegen die evangeliseren in het Oost-Europa. Ze gaan kleine dorpjes in, helpen met het bouwen van huizen, het zorgen voor schoolboeken en het verspreiden van Bijbels. Dat laatste is eigenlijk een overbodige zaak. Al is het helpen van mensen in minder rijke landen dan Nederland alleen maar goed.
Waarom is het verspreiden en het evangeliseren een geheel overbodige zaak? Dat heeft te maken met de geschiedenis van Oost-Europa en met de kerkgeschiedenis. In het kort gezegd zijn de mensen hier langer christenen dan in het westen. Er komt dan nog wat kerkgeschiedenis bij kijken waarom en hoe.
In Oost-Europese samenlevingen overheersen twee religieuze stromingen, de oosterse orthodoxie en het katholicisme. Qua kerkgeschiedenis is dit niet meer dan logisch, want tot 1054 was er praktisch nog sprake van één moederkerk.
[note color=”#F4FDFF”] Blijf op de hoogte van nieuws, opinie en achtergronden met een internationale focus: Volg Novini!
[/note]
Beide kerken hebben in Oost-Europa diepe wortels zitten, zo diep dat zelfs tijdens de communistische overheersing (tijdens het communisme was elke vorm van religie verboden) mensen in het geheim gedoopt werden, gingen biechten en in het geheim een priester bezochten voor raad. De maatschappij is immers meer dan 1400 jaar gebouwd op het christendom.
De percentages liegen er dan ook niet om. In Servië is 84,6% Servisch Orthodox en 5% katholiek met een kleine 1% aan protestanten. In Roemenië is 87% Roemeens Orthodox, gevolgd door 3,8% katholiek en 2,6% protestants. In Griekenland, om nog een voorbeeld te noemen, is maar liefst 98% Grieks-Orthodox. Dat zijn enorme percentages vergeleken met Nederland waar 42% atheïstisch is.
De kerken in Oost-Europa worden steeds voller. Niet zelden heb ik meegemaakt dat ik in Roemenië op een terrasje zat en jongeren op zaterdagavond om elf uur naar huis gingen zodat ze de volgende morgen naar de kerk konden gaan. Het christendom zit diep geworteld, zelfs bij de jeugd.
Terugkomend bij de evangelisatie. Met de enorme percentages aan christenen lijkt het mij niet nodig om Oost-Europa in te gaan. De overgrote meerderheid van de mensen daar is immers al christen. In Nederland wordt er nog wel eens gevraagd of je echt kerkgaand bent. In Oost-Europa betekent christen zijn dat je naar de kerk gaat. Dit maakt de percentages alleen maar groter.
Het christendom leeft in het voormalig Oostblok en dat zal ook zo blijven. De hele maatschappij leeft ernaar en de kerk heeft een centrale rol in het leven. De geschiedenis heeft al aangetoond dat zelfs oorlog, misère en armoede (of rijkdom) mensen niet weghoudt bij de kerk. Het is fantastisch om te zien dat de kerk leeft. En met mijn westers-christelijke ogen is dit een wonderbaarlijke wereld. Een wereld waar wij volgens mij in het westen nog veel van kunnen leren. Leren over respect voor de kerk, respect voor traditie en regels. En misschien dat als we dat respect in Nederland weer krijgen, ook het christendom weer zal floreren.