Op 1 december 2010 ontmoette ik in Brussel Vital Rymasheuski, die presidentskandidaat is in Wit- Rusland, namens de Witrussische Christendemocraten (BCD). Hij was daar om het `European Prayer Breakfast` bij te wonen, en christelijke parlementariërs uit heel Europa te ontmoeten. Dit heeft tevens de preventieve werking dat hij niet zomaar kan verdwijnen wegens een `ongeluk`.
De aanloop naar de presidentsverkiezingen die plaatsvinden op 19 december is een roerige en spannende periode voor de BCD, die voor het eerst in de geschiedenis een presidentskandidaat leveren. Dat verliep echter niet vlekkeloos. Om te beginnen is de BCD een niet-erkende oppositiepartij, en mag namens de partij geen kandidaten aanleveren. Om een onafhankelijke kandidaat te leveren moeten 100.000 handtekeningen door het hele land heen verzameld worden, wat de BCD gelukt is. Een hele prestatie, overigens, aangezien de totale bevolking van het land slechts 9 miljoen is. De kandidatuur van Vital Rymasheuski is onlangs officieel vastgesteld door het kiesbureau, ondanks dat de politie geprobeerd heeft handtekeningen in beslag te nemen.
De kans dat Vital Rymasheuski daadwerkelijk gekozen wordt als president is overigens nihil. De overheid zal er alles aan doen om de huidige president (lees: dictator) Loekasjenko in het zadel te behouden. Scholieren en studenten worden gedwongen – anders worden ze van school gestuurd – om in stadions de president toe te juichen. Tenzij er een stevige Russische politieke interventie komt, zal de huidige president worden herkozen. Op dit moment is daar nog weinig sprake van, hoewel er wel signalen klinken dat Rusland via mediacampagnes de positie van Loekasjenko voorzichtig begint te ondergraven.
Wit-Rusland, die op de ranglijst van Open Doors de twijfelachtige eer heeft om op de 42e plaats te staan als het gaat om christenvervolging, treedt mensenrechten met de voeten. Zo bestaat er de godsdienstwet, die bepaalt dat iedere niet-geregistreerde religieuze activiteit illegaal is, en dus strafbaar. Er geldt dan ook een samenscholingsverbod voor Christenen – dat is bij meer dan twee personen al – waardoor er ook Nederlandse afgezanten en strafblad hebben in Wit-Rusland.
Nu zegt u wellicht `logisch, je moet ook gewoon registreren’. Was dat maar zo eenvoudig. Ter illustratie: In september vond voor de derde keer het oprichtingscongres van de BCD plaats. Op de dag dat het congres plaatsvindt, is er gewoonlijk in heel Minsk – een stad met bijna 2 miljoen inwoners – géén enkele ruimte te huur, tenzij er vanuit Europa politieke druk gelegd wordt op het regime, dan wordt er een ruimte – het “cultuurpaleis” van de Belarus tractorfabriek – beschikbaar gesteld, waar de BCD onder KGB surveillance en tegen het “geringe” huurbedrag van 1500 euro haar bijeenkomst mocht houden, tussen 9 en 3. Om 5 over 3 vond de KGB het welletjes en wenkte de conciërge, die prompt kwam melden dat de bijeenkomst binnen 10 minuten afgelopen moest zijn en dat iedereen het pand verlaten moest hebben. In geval van weigering of het niet halen van deze deadline zou de politie meteen ingrijpen wegens huisvredebreuk.
De registratie van de partij werd ditmaal niet goedgekeurd wegens “administratieve fouten”. In 2011 hoopt men het 4e oprichtingscongres te houden. Zoals het er nu naar uit ziet zal het resultaat hetzelfde zijn. Arrestaties, straffen en “ongelukken”.
Het is hoog tijd dat er aandacht geschonken wordt aan de schrijnende situatie in Wit-Rusland, waar universele mensenrechten niet gewaarborgd zijn. Waar zijn de parlementariërs die op de bühne staan voor geloofsvrijheid?