Censuur?

historisch ‘onrecht’ en hoe daar mee om te gaan

‘Over het kolonialisme niets dan slechts!’ – het pleidooi van Fred de Vries voor een zelfcensuur van Helen Zille (De Groene 30.03.2017), zou ik opzij kunnen vegen als een uit de 50+ jaren van mijn Groene abonnement zeldzaam voorbeeld van politiek correcte ontsporing. Ik kan zijn opinie ook opnemen als uitgangspunt voor een principiële vraag: Is over het historisch Westers kolonialisme een objectief oordeel toegestaan? Mogen de verworvenheden van die periode (ruwweg 1840 – 1960), waaronder ook die ‘independent judiciary, transport infrastructure, piped water etc.’ uit de gewraakte tweet van Zille, in positieve zin worden vermeld? Of dient die erfenis op principiële gronden te worden verzwegen, danwel weggezet als de achterlijke herinneringen van blanke boeren en ‘rooinekken’ op de vuilnisbelt van hun geschiedenis? Wie geïnteresseerd is in een vakkundig historische uitwerking van zulke vragen leze “Civilization, The West and The Rest” van Niall Fergusson.

Rond de vorige eeuwwisseling bestond er in de westerse wereld een breed gedeeld inzicht dat de ‘Ontwikkelingsgang van de Geschiedenis’ (of God) aan de blanke moederlanden (Europa, Noord Amerika) de morele opdracht had toebedeeld om de rest van de wereld (hun koloniën) op te voeden tot beschaving en welvaart (‘the white man’s burden’). Die opdracht is in de tweede helft van de vorige eeuw verzaakt. Europa heeft zijn koloniale beschavingsmissie, half uit idealisme half uit gemakzucht, geabandonneerd, en de gevolgen daarvan staan nu aan onze grenzen. Vluchtelingen uit de postkoloniale ‘failed states’ in Afrika zoeken een goed heenkomen en waarom niet bij de veroorzakers van hun ellende: Europa. Zuid-Afrika blijft in dit beeld vooralsnog een gunstige uitzondering. De Apartheid, die ook bij leven de economische immigratie uit Zuid-Afrika’ s buurlanden nooit heeft afgeschrikt, lijkt toch ergens goed voor geweest.