Bulgarije: Centrum-rechts vormt regering met gedoogsteun ondanks Euro-Atlantische druk

De centrumrechtse winnaar van de Bulgaarse parlementsverkiezingen, GERB heeft een regering gevormd met het centrumrechtse Hervormersblok en de partij ‘Alternatief voor Bulgaarse Ontwikkeling’, een afsplitsing van de Socialisten.

GERB had met ongeveer een derde van de stemmen de verkiezingen gewonnen, maar was teruggevallen in aantal zetels, doordat meer partijen de kiesdrempel haalden dan in de vorige verkiezingen. Met 84 van de 240 parlementszetel had GERB alleen geen meerderheid. Een voor de hand liggende regeringspartner was het Hervormersblok, een coalitie van kleine conservatieve, christendemocratische en conservatief-liberale partijen. Met hun 23 zetels was er echter nog geen meerderheid en het Hervormersblok stond er dan ook op dat ook het Patriotisch Front betrokken zou worden in de regering. Dat relatief nieuwe nationaal-conservatieve blok zei zelf geen ministers te kunnen leveren, maar wilde wel experts naar voren schuiven.

Joseph Daul, voorzitter van de Europese Volkspartij, waarvan zowel GERB als de meeste componenten van het Hervormersblok lid zijn, reisde naar Sofia af om GERB en het Hervormersblok tot samenwerking te dringen en om hen ertoe te bewegen af te zien van samenwerking met het Patriottisch Front. Achter de schermen werd ook door hooggeplaatste Amerikanen druk uitgeoefend.

Uiteindelijk vormde GERB-leider Boyko Borisov een regering met ministers van zijn eigen partij en van het Hervormersblok en één minister van de ABV, een afsplitsing van de Socialisten. Deze regering wordt gedoogd door het Patriottisch Front, zodat er toch een vaste meerderheid ontstaat. Bij de stemming in het parlement kreeg de regering overigens ook steun van de fractie van de rechtse partij Bulgarije Zonder Censuur. Tegen de regering stemden de Socialisten, de Beweging voor Rechten en Vrijheden (DPS), een bij de Europese liberale ALDE-partij aangesloten partij van de Turkse minderheid, en de nationalistische partij Ataka.

Op aangeven van de DPS sprak Hans van Baalen, erevoorzitter van de Liberale Internationale en europarlementariër voor de VVD zijn afkeuring uit over ‘het opnemen van’ het Patriottisch Front in de regering. Van Baalen en de Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa (ALDE) menen dat Borisov de DPS in de regering had moeten opnemen. Andere partijen in Bulgarije staan echter wantrouwig tegenover de partij van de Turkse minderheid, omdat verscheidene politici van die partij de verdenking van corruptie op zich geladen hebben.

Saillant detail is dat de minister van Europese Zaken in de nieuwe regering de liberale Meglena Kuneva is, die inmiddels lid is van het Hervormersblok. Kuneva was in 2001 parlementslid voor de liberale NDSV en werd al minister aangesteld om over de toetreding tot de Europese Unie te onderhandelen. In 2007 werd de liberaal het eerste Bulgaarse lid van de Europese Commissie. Inmiddels speelt de liberale NDSV geen rol meer in de Bulgaarse politiek en verlaat de ALDE zich op de partij van de Turkse minderheid, die zich in toenemende mate presenteert als de meest ‘pro-Europese’ partij van het traditioneel ook goede banden met Rusland onderhoudende land.