Bremen: SPD wil na historisch verlies toch regeren

In Bremen gebeurde zondag wat lange tijd onvoorstelbaar scheen. Voor het eerst sinds 73 jaar werd de CDU groter dan de SPD. De sociaaldemocraten behaalden hun slechtste resultaat sinds de oprichting van de Bondsrepubliek. Maar ze kunnen nog niet loskomen van de regeringsbankjes.

De CDU kwam volgens de voorlopige uitslag op 26,7 procent, de SPD van burgemeester Carsten Sieling op 24,9 procent. De Groenen groeiden naar 17,4 procent en Die Linke naar 11,3. De AfD groeide in het linkse bolwerk licht naar 6,1 procent en de FDP  naar 5,9.

Bremerhaven

Door een bijzonderheid van het Bremer kiesrecht wordt de kiesdrempel in de twee kiesdistricten Bremen en Bremerhaven afzonderlijk toegepast. Zodoende kon de rechts-conservatieve partij Bürger in Wut haar zetel in het deelstaatparlement behouden door alleen in Bremerhaven over de kiesdrempel te komen. Sowieso deden de rechts-conservatieve partijen het in de kuststad beter dan in Bremen zelf. De AfD behaalde er 9,4 procent en Bürger in Wut 8,8 procent, samen 6,7 procentpunten meer dan in 2015. In de gehele deelstaat bedroeg de winst voor beide slechts 1,3 procentpunten.

Fractiestatus

AfD-lijsttrekker Thomas Jürgewitz ziet in Bremerhaven “een stemming voor verandering in een deelstaat en een stad die er berucht om zijn in de statistieken altijd op de laatste plaats te komen”. AfD Bremen-voorzitter Frank Magnitz had voor de verkiezingen op minstens zeven procent gehoopt. Het werd iets meer dan zes. Maar anders dan in 2015 heeft de AfD nu genoeg zetels om de fractiestatus te krijgen. De vier zetels van vier jaar geleden waren daarvoor niet genoeg. Bovendien gingen drie van de vier door interne conflicten bij de AfD weg. Zonder fractiestatus was het oppositiewerk lastig geweest, zegt Magnitz. Maar nu is de tijd van het deelstaatparlement als applausmachine, waar niemand een ander geluid laat horen voorbij, zo vervolgt hij.

SPD klampt zich aan de macht vast

Voor de sociaaldemocraten is het resultaat een ramp. Ze hebben hun nederlaag echter nog niet helemaal geaccepteerd. In 2015 bereikten de Bremer sociaaldemocraten met 32,8 procent al een historisch dieptepunt, nu ging het nog eens duidelijk neerwaarts. “De cijfers zijn teleurstellend”, aldus zittend burgemeester Carsten Sieling. Hij benadrukte voor een toekomstige coalitie het belang van het financieel beleid. “Ik kijk ernaar met welke partijen zouden we een akkoord kunnen bereiken”, aldus Sieling tegenover tv-zender n-TV. “En we hebben met de Groenen een goed beleid gevoerd”, voegde hij eraan toe. De gedachte om de oppositie in te gaan, lijkt bij Sieling niet eens op te komen.

Rood-rood-groen

Federaal SPD-leider Andrea Nahles sprak zich voor een coalitie inclusief Die Linke uit. “Rood-rood-groen is in Bremen mogelijk.” De Groenen hebben volgens Nahles de keuze: “Willen ze een progressieve regering of niet?” De Bremer CDU rond Carsten Meyer-Heder maakt nu als grootste partij echter aanspraak op het initiatief in de regeringsvorming. “De SPD is afgekeurd”, aldus de CDU-lijsttrekker. De Groenen lieten zich op de verkiezingsavond terughoudend uit en wezen op grote inhoudelijke verschillen met zowel de CDU als Die Linke. De Groenen lijken kortom alle opties open te houden.

Jamaica

Een zogenoemde Jamaica-coalitie van de CDU met de Groenen en de liberale FDP zou 45 zetels hebben en daarmee twee meer dan de absolute meerderheid van 43. Rood-rood-groen zou 49 zetels hebben en daarmee zes meer dan de absolute meerderheid. Een derde mogelijkheid zou een zogenoemde stoplichtcoalitie van SPD, FDP en Groenen zijn. De sociaaldemocraten sloten die laatste optie echter reeds uit.

Federale coalitie

Ondertussen rommelt het ook federaal nog in de SPD. De linkervleugel roept na de nederlagen in Bremen en in de Europese verkiezingen om het vertrek uit de federale coalitie met CDU en CSU. Daardoor zou de regering Merkel ten val kunnen komen. En Martin Schulz zou het fractievoorzitterschap in de Bondsdag van Andrea Nahles over willen nemen.