Brandenburg – AfD kan sterkste partij worden in SPD-bolwerk

Deelstaatverkiezingen in Brandenburg waren steeds een uitgemaakte zaak. De SPD leverde de deelstaatpremier. Maar nu zou de situatie kunnen veranderen. Kort voor de verkiezingen op 1 september heeft de AfD goede kans om de grootste partij te worden in Brandenburg. 

In de peilingen behalen de nationaal-conservatieven 19 à 22 procent. Voor de SPD dreigt daarentegen een fors verlies. Waar de sociaaldemocraten in 2014 nog 31,9 procent van de stemmen behaalden, staan ze nu in de peilingen tussen de 17 en 22 procent. De CDU staat rond de 18 procent, Die Linke op 14 à 18 en de Groenen op 12 à 17. De FDP lijkt net over de kiesdrempel te komen en na vijf jaar weer terug te kunnen keren in de landdag. Ook is het niet uitgesloten dat de Freie Wähler enkele zetels bemachtigen.

Groenen kunnen coalitie SPD en Linke overeind houden

Sinds 2009 regeren SPD en Die Linke in Potsdam. De zittende deelstaatpremier Dietmar Woidke (SPD) vreest voor zijn post. Mogelijk kan hij zijn regering voortzetten door de Groenen in de coalitie te betrekken. De Groenen deden het nooit bijzonder goed in Brandenburg (onder de kiesdrempel tot circa zes procent), maar hebben nu federaal de wind in de rug. Er wordt al gespeculeerd dat de uit Brandenburg afkomstige co-partijvoorzitter Annalena Baerbock minister zou kunnen worden in de deelstaatregering.

“Slechte stemming” in Brandenburg

Er heerst in Mitteldeutschland een “slechte stemming” bij delen van de bevolking, zo stelde onlangs oud-deelstaatpremier Matthias Platzeck, die de commissie ’30 jaar Duitse eenheid’ leidt. Van de traditionele partijen en hun discours hebben ze zich afgekeerd. Daarmee maakt Platzeck een toespeling op het naar verwachting goede resultaat voor de AfD.

“AfD zal het nog beter doen dan voorspeld”

AfD-lijsttrekker Andreas Kalbitz, die in 2017 Alexander Gauland opvolgde als fractievoorzitter, gaat er vanuit “dat de AfD het nog beter zal doen dan voorspeld”. Woidke vreest dat de AfD de verkiezingen op 1 september zelfs wint. “We schilderen de mensen geen schrikbeeld”, zo waarschuwde Woidke in een e-mail aan circa 6500 SPD-leden in de deelstaat, “maar een AfD-overwinning kan bittere realiteit worden”.  Een grote donateur heeft nu een brochure gefinancierd voor de SPD, die in de laatste dagen voor de verkiezingen huis-aan-huis verspreid moet worden en moet ‘voorlichten’ over het vermeende gevaar dat de AfD zou zijn.

CDU sluit coalitie met AfD uit, ondanks interne verdeeldheid

De CDU staat er intussen niet goed voor. Haar hoop in een grote coalitie met de SPD de deelstaatpremier te kunnen leveren, lijkt een volstrekte illusie. Een coalitie met de AfD hebben de christendemocraten uitgesloten, ook al wordt er intern verschillend over gedacht. Kalbitz gaat er echter vanuit dat de CDU zich uiteindelijk zal moeten verzoenen met de nieuwe realiteit. Hij verwacht dat de CDU op termijn openlijker en zakelijker om zal gaan met de AfD. “Ik ben er zeker van: De toon van de CDU zal veranderen.”

Niet alleen deelstaatverkiezingen in Brandenburg

Op 1 september vinden er tevens deelstaatverkiezingen plaats in Saksen, waar de CDU vanouds de grootste partij is. Hier wijzen de peilingen erop dat de AfD enkele procentpunten achter de CDU eindigt. Eind oktober volgen dan deelstaatverkiezingen in Thüringen, waar CDU, Die Linke en AfD alle drie nog kans lijken te maken de grootste partij te worden. In Thüringen wordt de AfD geleid door de omstreden Björn Höcke en is Bodo Ramelow van Die Linke momenteel deelstaatpremier.