Directeur Anton Kok van de Vereniging van Openbare Bibliotheken (VOB) gebruikt zijn positie om de grenzen van zijn beroepsethiek te verleggen: Alle boeken waarin Zwarte Piet figureert worden verwijderd. Voortaan bepaalt uw bibliotheek wat u lezen kunt. En zo eindigt in Nederland het publieke liberalisme dat stond voor vrijheid van informatieverwerving en meningsuiting. Boeken verbood je niet! Dat gebeurde alleen in totalitaire landen, vroeger dus, voor de ‘Wende’ (Berlijn, 1989). Nog weer een halve eeuw eerder werden in Berlijn de boeken van Joodse auteurs verbrand! Goebbels, Hitlers minister van volksvoorlichting vond dat heel goed.
Het is opmerkelijk: jl. donderdag was de Tweede Kamer in heftig debat over de moord op Samuel Paty die stierf voor de vrijheid van meningsuiting, en over dure plicht die vrijheid te beschermen. De dag daarvoor dus werd bekend dat in onze bibliotheken een omvangrijke censuuractie gaande is maar daarover werd met geen woord gerept. Moet er eerst een zwarte piet vermoord worden voordat de kamer zich herinnert dat censuur en vrijheid van meningsuiting niet samengaan? Of ligt dat sinds Rutte met zijn Zwarte-Pietfobie uit de VVD-kast kwam, toch subtieler? Er lopen in Nederland behalve fundamentalistische moslims meer onverdraagzamen rond. Er worden nu boeken verbannen uit onze bibliotheken. Een soort fascisme light? De laatste mode van onze regeringscoalitie? En dat slechts dertig jaar na de ‘Wende’! Zo snel kan dus de waarschuwing van het slechte voorbeeld in vergetelheid raken.