Oorlogspropaganda – Waarheid sneuvelt meestal vóór oorlog

Er wordt vaak gezegd, dat de waarheid in een oorlog als eerste sneuvelt. Het liegen begint echter doorgaans al voor het uitbreken van de gevechtshandelingen. Of het schept zelfs de voorwaarden voor het überhaupt uitbreken van militair conflict. Over precies deze thematiek, oorlogspropaganda, schrijft de politicoloog prof. dr. Ulrich Treusch in Der Krieg vor dem Krieg (De oorlog voor de oorlog). 

Zijn boek schetst de perfide propagandastrategieën die oorlogshitsers wind in de zeilen geven en tegenstanders monddood maken. In dit verband noemt Teusch de vermeende kwaliteitsmedia, “massamisleidingswapens”. Hij analyseert aan de hand van voorbeelden hun tendentieuze en op emoties werkende berichtgeving. Dergelijke berichtgeving moet onder de bevolking de geesten rijp maken voor oorlog. Momenteel bijvoorbeeld met Rusland, of Iran en eerder Syrië.

Kritiek op oorlogspropaganda media heeft geen zin

Teusch stelt in dit verband dat mediakritiek inmiddels geen zin meer heeft, omdat de gevestigde media bereid noch in staat zijn om zich te hervormen: “Ze zullen belangrijke berichten blijven onderdrukken, informatie eenzijdig wegen, met twee maten meten, narratieven construeren op basis van belangen [..], campagnes voeren of zich lenen voor overduidelijke propaganda.”

De oorzaak hiervan zit de publicist in het feit dat het systeem, zeker in de VS, de oorlog nodig heeft. Het is wat Eisenhower reeds het militair-industrieel complex noemde en de decennia nadien verder om zich heen greep. Bepaalde lobby’s en denktanks in Washington buiten deze dynamiek uit. En door middel van de ‘euro-atlantische integratie’ heeft deze logica ook Europa in haar greep.

Anti-systemische media

Kritisch denkende mensen moeten volgens de politicoloog dan ook naar “anti-systemische media” grijpen. Als genoeg mensen dat doen, wordt de oorlogspropaganda van de gevestigde media vanzelf zinloos. Hoewel Teusch af en toe wat teveel dramatiseert, heeft hij een belangwekkend boek afgeleverd.

N.a.v: Ulrich Teusch, Der Krieg vor dem Krieg. Wie Propaganda über Leben und Tod entscheidet, Westend Verlag, Frankfurt am Main 2019, paperback, 224 pagina’s.