Het lemen fundament van de Groene triomftocht

Duitsland komt nog bij van de politieke aardverschuiving in Beieren. Maar die verkiezingen waren mogelijk slechts een voorproefje van iets veel groters.

Voorafgaand aan de verkiezingen in Beieren waren opiniepeilers en politiek-analisten het erover eens: Het nieuws van de verkiezingsavond zou de grootste terugval van de CSU in de geschiedenis zijn. In werkelijkheid werd deze terugval echter in de schaduw gesteld door een nog veel grotere schok: de volledige instorting van de SPD als volkspartij.

Met toch nog vier procentpunten meer dan in de slechtste peilingen, lijken de kiezers de CSU nog een beetje gespaard te hebben. Dankzij de winst voor de pragmatische Freie Wähler kan de CSU toch nog een centrumrechtse coalitie aanvoeren. Dit kan de christelijk-socialen helpen om iets van hun profiel te herwinnen, als ze zich ten minste niet laten verleiden door het door de media gecreëerde zog in de richting van groene standpunten, zoals de SPD en de CDU onder Merkel eerder wel deden.

Sociaaldemocraten

Het lot van de Beierse sociaaldemocraten is een waarschuwing, die voor de rest van de Duitse SPD overigens waarschijnlijk te laat komt. Al decennia doet zich in die partij een steeds bredere kloof voor tussen de partij-elite en de ‘kleine man’. De partijleiding wil net zo hip zijn als de Groenen en vergeten de kleine man of zwetsen wat over sociale gerechtigheid om ze de mond te snoeren. Inmiddels weet de SPD niet meer wie ze is, wat ze wil. De meeste van haar kiezers in Beieren zijn nu naar de Groenen overgelopen, de arbeiders en kleine zelfstandigen veeleer naar de AfD.

Het succes van de Groenen berust vooral op de welvaart en de zorgeloosheid van hun kiezers. Van de alledaagse problemen waarmee veel andere Duitsers te maken krijgen, is de typische Groenen-kiezers ruimtelijk en materieel grotendeels afgeschermd. Zijn zicht op fenomenen als de brisante gevolgen van de massamigratie wordt bemiddeld door media die op hun beurt gedomineerd worden door journalisten met politieke voorkeur voor de Groenen.

Lemen fundament

Daarmee is echter ook het lemen fundament van de Groene triomftocht in beeld: Het is de illusie van een bijna onuitputtelijke rijkdom in Duitsland, die ieder nadenken over ‘bovengrenzen’ en dergelijke slechts als immorele kilheid of racisme kan zien.

Deze ‘rijkdom’ is echter gebaseerd op een aanhoudende manipulatie van economische basiscijfers sinds de financiële crisis van tien jaar geleden. Zoals de geschiedenis van het Oostblok echter leert, kan zo’n manipulatie van de ware verhoudingen uiteindelijk geen stand houden. Hoe langer de mooi-weer-politiek rond failliete banken, een mislukte munt of failliete staten voortduurt, des te dieper wordt de uiteindelijke val.

Dan spat de droom van een betere wereld van de welvaartsgroene kiezers uiteen in confrontatie met de harde realiteit. Daarna zou de herverkaveling van het politieke landschap die we tot nu toe zien, wel eens een lauw voorproefje kunnen blijken te zijn van een veel grotere verandering.