De pyrrusoverwinning van Horst Seehofer

Met hangen en wurgen heeft de Beierse CSU-leider Horst Seehofer een compromis met de CDU bereikt, dat misschien op papier nog wat lijkt, maar in de praktijk weinig tot niets op zal leveren.

Het zakelijke twistpunt tussen CDU en CSU was de vraag: Moeten we buitenlanders die in een andere EU-lidstaat als asielzoeker geregistreerd zijn binnenlaten, om ze aansluitend naar het desbetreffende land terug te sturen, of moeten ze überhaupt niet binnenlaten? De tweede methode had het voordeel gehad dat men zich daarmee niet afhankelijk maakt van de welwillendheid van desbetreffende EU-lidstaten, maar de Union van CDU en CSU is uiteindelijk overeengekomen het eerste te doen.

Het is weliswaar de bedoeling dat desbetreffende asielzoekers Duitse bodem formeel nooit betreden, aangezien de voorgenomen transitcentra extraterritoriaal ingericht zouden moeten worden, maar feitelijk komen ze daarmee onder de hoede van de Bondsrepubliek. Juridisch glad ijs kortom.

Van de zijde van de andere coalitiepartner, de SPD, komen er reeds signalen, dat de transitcentra om humanitaire redenen niet omheind mogen worden. Hoogstwaarschijnlijk loopt het er op uit dat de categorie asielzoekers in kwestie uiteindelijk toch in Duitsland blijft, met dat verschil dat ze enige tijd aan de grens, oftewel in Beieren, ondergebracht zijn.

Het hangende punt is dat met de opname in deze centra de gelegenheid tot terugsturen gemist wordt. “We zullen precies dat gaan doen”, zegt Merkel, “eerst in Duitsland transitcentra inrichten. En van daaruit in afspraak met anderen, in het bijzonder de landen waaruit asielzoekers komen en waar ze reeds als zodanig geregistreerd zijn, de terugreis plannen.” Dat de landen waaruit de meeste asielzoekers komen in dergelijke afspraken niet geïnteresseerd zijn, mag intussen wel duidelijk zijn.

Formeel is voor dit geval weliswaar voorzien dat dan een uitwijzing aan de Duits-Oostenrijkse grens plaats vindt, maar dan wel uitdrukkelijk op grond van een overeenkomst met Oostenrijk. Er  is echter geen rationele grond waarop Oostenrijk een dergelijke overeenkomst met zijn noorderbuur aan zou gaan, wanneer andere buurlanden als Tsjechië, Hongarije en vooral Italië zeer duidelijk gemaakt hebben dat ze niet geïnteresseerd zijn in het terugnemen van bij hen geregistreerde asielzoekers.

Oostenrijk zou met een dergelijke overeenkomst vrijwillig de huidige problemen van de Bondsrepubliek overnemen. Dat kan niemand van Kurz verwachten. De transitcentra die Horst Seehofer met hangen en wurgen heeft weten te bereiken zullen uiteindelijk weinig anders zijn dan asielzoekerscentra aan de grens met Oostenrijk. Ziedaar wat de CSU-leider voor Beieren bewerkt heeft.