Frankrijk zet relatie met Italië onder spanning door draai over scheepswerf

De Franse regering heeft met haar aankondiging de grootste scheepswerf van het land te nationaliseren voor ergernis in het buurland Italië gezorgd.

Nog tijdens de ambtstermijn van president François Hollande was men namelijk overeengekomen dat het Italiaanse concern Fincantieri, met 21 scheepswerven in 7 landen, een aandeel van 48 procent in de scheepsbouwer STX in Saint-Nazaire zou krijgen. Nog eens zeven procent zou in handen komen van een Italiaanse financiële instelling.

Tot verrassing van de Italianen heeft de nieuwe Franse regering onlangs echter een abrupte draai gemaakt. Gepaard met een korte deadline, werd de Italiaanse zijde geconfronteerd met de eis af te zien van een meerderheidsaandeel in Frankrijks bekendste werf. “Als onze Italiaanse vrienden ons redelijke voorstel niet accepteren, zal de staat zijn recht van voorverkoop waarnemen”, aldus minister van Economische Zaken en Financiën Bruno Le Maire.

De meerderheid van de aandelen van de vroeger onder de naam Chantiers de l’Atlantique bekende werf zijn tot nu toe in handen van de Zuid-Koreaanse groep STX Offshore and Shipbuilding. De Franse staat heeft 33 procent van de aandelen in de onderneming.

De dupe van de draai van de Franse regering is vooral Europa’s grootste scheepsbouwer, het Italiaanse bedrijf Fincantier. De Italianen waren van plan geweest onder andere met de overname van de Franse werf een soort Airbus van de scheepvaart te creëren. Volgens berichten in Franse media zou de Italiaanse concurrent de enige geweest zijn die een aanbod gedaan had gedaan om de STX-werf over te nemen.

De Franse pers speculeert intussen welke motieven achter de draai van Parijs steken. In sommige berichten wordt het vermoeden geuit dat nationalisatie alleen een tussenstap zou zijn, zodat de staat de werf later door kan spelen aan een ander bedrijf. Anderen wijzen op de vrees dat Franse technologie mogelijk naar China vloeit als beweegreden. De Italiaanse scheepsbouwer Fincantieri heeft in China een joint venture voor de bouw van cruiseschepen.

De Franse regering noemt als motief zorgen om de regionale economie en de zekerheid van arbeidsplaatsen. Ook bij overname door de Italianen zou Saint-Nazaire op basis van bestaande opdrachten echter nog voor jaren van opdrachten verzekerd zijn geweest.

De draai ten aanzien van de overname van STX is niet het enige punt dat de verhouding tussen Frankrijk en Italië onder spanning zet en in Rome voor ergernis zorgt in de aanloop naar een voor eind september geplande topontmoeting van de beide regeringen. Zo heeft de Franse president Emmanuel Macron herhaaldelijk opgeroepen tot solidariteit van de oostelijk EU-lidstaten in de asielcrisis, maar toen Italië om hulp vroeg in de Middellandse Zee, gaf Parijs niet thuis. Ook Macrons proefballonnetje over het inrichten van registratiecentra voor asielzoekers in Libië, werd in Rome net als in Brussel niet goed ontvangen. Met de publiekelijke aankondiging dat Frankrijk desnoods solo, zonder de EU, in Libië dergelijke centra wil inrichten, voelde niet alleen de Europese Commissie zich aan de kant gezet. Ook de Italiaanse regering kreeg te horen dat Parijs hen er niet bij wel hebben in de onderhandelingen hierover met Tripoli.