De Vijfsterrenbeweging sluit deelname aan een coalitieregering niet langer uit. Tot nu toe wilde de Vijfsterrenbeweging alleen regeren als ze in haar eentje een meerderheid zou hebben in het parlement. Daarvoor zou zo’n veertig procent van de stemmen nodig zijn.
Inmiddels is de Vijfsterrenbeweging de regerende Partito Democratico weer voorbij gestreefd in de peilingen, mede doordat de sociaaldemocraten kampen met interne verdeeldheid, die zelfs tot een afsplitsing geleid heeft. De circa dertig procent van de Vijfsterrenbeweging zullen echter niet genoeg zijn om zonder coalitiepartners een regeringsmeerderheid in het parlement veilig te stellen.
Eerder stelde de Vijfsterrenbeweging steevast in zo’n geval in de oppositie te zullen gaan, inmiddels klinken er vanuit de partijtop echter ook andere geluiden. Nu de partij de peilingen aanvoert maar niet groot genoeg lijkt te worden om alleen te regeren, is het kennelijk tijd geworden na te denken over een plan B.
“We willen zoals altijd zonder coalitie de verkiezingen in gaan. We mikken op veertig procent, wat ons de mogelijkheid zou geven om de regering te vormen”, aldus Kamerlid Alessandro di Battista tegenover Italiaanse media. “Mocht dat niet lukken, dan zijn we bereid in het parlement ons regeerplan voor te leggen aan andere partijen die openstaan voor een regering onder leiding van de M5S.”
Er wordt naar verluidt vooral gedacht aan andere eurosceptische partijen zoals de Lega Nord en eventueel de nationaal-conservatieve Fratelli d’Italia, die momenteel respectievelijk rond de dertien en de vijf procent van de stemmen halen in de peilingen.
De Lega Nord doet het momenteel, dankzij de leiding van Matteo Salvini die de kwakkelende separatistische partij uitbouwde tot een stevig rechts platform dat ook in het zuiden stemmen weet te trekken, weer goed in de peilingen. In de verkiezingen van 2013 haalde Lega Nord nog een teleurstellende 4,1% van de stemmen. Inmiddels staat de Lega Nord op gelijke hoogte met Berlusconi’s Forza Italia.
De vraag is natuurlijk wat Lega Nord zou krijgen in ruil voor steun aan een regering onder leiding van M5S. Partijleider Matteo Salvini is sceptisch maar staat wel open voor gesprekken. De twee anti-establishment-partijen delen hun kritische houding tegenover de Euro en andere aspecten van de Europese integratie, maar ook ten aanzien van de globalisering en de verhouding tot Rusland en Amerika. Maar er zijn ook verschillen, bijvoorbeeld ten aanzien van het economisch beleid. Ook op het punt van het immigratiebeleid zijn er verschillen, hoewel ook de M5S zich onder druk van de overstelpende realiteit steeds kritischer uitlaat op dit vlak.
Een bijkomend voordeel van een coalitieregering van M5S met Lega Nord kan zijn dat die laatste al eerder geregeerd heeft en dus ook over ervaren bewindslieden beschikt, zoals oud-minister van Binnenlandse Zaken Roberto Maroni, oud-minister van Justitie Roberto Castelli en oud-minister van Bestuurlijke Hervormingen Roberto Calderoli.
Uiterlijk in het voorjaar van 2018 moeten er parlementsverkiezingen plaats vinden in Italië. Het is echter allerminst uitgesloten dat ze vervroegd worden.