Doorgestoken kaart – Worden de Amerikaanse verkiezingen vervalst?

In de Amerikaanse verkiezingscampagne zijn de beschuldigingen over manipulaties niet van de lucht. Aan deze zijde van de Atlantische Oceaan bereikten ze ons vooral in de vorm van het nieuws dat ‘Trump de verkiezingsuitslag niet wil erkennen’.

Dit nieuws was gebaseerd op een vraag die Trump in een televisiedebat kreeg naar aanleiding van de beschuldigingen van manipulaties. De moderator in het derde debat tussen de presidentskandidaten wilde van Trump de verzekering dat hij de uitslag van de verkiezingen in ieder geval zou erkennen. De Verenigde Staten kennen immers een lange democratische traditie van vreedzame machtswisseling enz. enz., en daarom zou Trump ook een vervalste verkiezingsuitslag moeten erkennen. Hij weigerde echter een dergelijke blanco cheque te geven. Dat is alles.

‘Rigged’

De vraag naar manipulatie van de verkiezingen is daarmee evenwel nog niet beantwoord. We moeten wel bedenken dat het woord ‘to rig’, dat in verband met deze beschuldigingen veel gebruikt wordt, niet zo eenduidig naar het Nederlands te vertalen is. De breedte van dit begrip vat echter goed de vigerende houding van de westerse democratie, waarin het grijze gebied tussen legaal en illegaal schaamteloos benut wordt.

Rigging is niet per se manipuleren of vervalsen in juridische zin. Vooral wanneer men in lijdende vorm zegt dat iets rigged is, kan ook de meer of minder structurele benadeling van een kant bedoeld worden. De uitdrukking ‘This game is rigged’, kan zowel op doorgestoken kaart doelen als op regels die een kant bevoordelen, als ook alle grijstinten daartussen.

Dit brede scala aan betekenissen van het woord rigged moet men goed in het achterhoofd houden om de diverse beschuldigingen, die door Trump en zijn aanhangers tegen het Amerikaanse politieke systeem in het algemeen en Hillary Clinton in het bijzonder gedaan zijn, uit elkaar te houden.

De meest fundamentele beschuldiging betreft het hele systeem. Daarmee wordt gedoeld op de kartelstructuren van de macht, die in andere westerse landen even goed onder kritiek staan. Het politieke proces functioneert op een manier waarbij de democratische totstandkoming van een volkswil slechts voorgespiegeld wordt, terwijl in werkelijkheid de vastgelegde koers van het establishment onaanvechtbaar is en slechts de creaturen van dit establishment reële kansen hebben op het verkrijgen van politieke ambten.

De tweede beschuldiging betreft de Democratische voorverkiezingen waaruit Clinton als kandidaat naar voren kwam: “The system was rigged against Bernie Sanders.” Ook hier gaat het nog niet om iets illegaals. De ongekozen, uit de partijclan stammende super delegates, die voor Clinton stemden, zijn immers een reglementair onderdeel van de procedure voor de voorverkiezingen in de Democratische partij. Ook de talrijke publicaties van interne memo’s van de Democraten door Wikileaks leidden weliswaar tot het aftreden van Clinton-vertrouweling Debbie Wasserman Schultz, die in 2008 mede leiding gaf aan Clintons voorverkiezingscampagne tegen Obama om later de voorzitter van het bestuur van de Democratische partij te worden. Maar deze onthullingen laten alleen de kartelwerking van het establishment in de Democratische partij zien. Het is onsmakelijk en rigged overduidelijk de voorverkiezingen, maar verboden is het niet. Anderzijds versterkt het ook niet bepaald de legitimiteit van Hillary Clintons kandidatuur. Het mag dan ook niet verbazen dat haar tegenstander niet moe wordt hierop te wijzen.

Daadwerkelijke vervalsing

De beide hierboven beschreven beschuldigingen worden al langer geuit en zijn een vast onderdeel van Donald Trumps verkiezingscampagne. Recenter is daarentegen de beschuldiging van echte, strafbare vervalsing van de verkiezingen. Project Veritas Action, een organisatie van de onderzoeksjournalist James O’ Keef, slaagde er in de afgelopen maanden in, te infiltreren in diverse met Hillary Clinton samenwerkende campagne-organisaties en een hele serie uiterst compromitterende uitspraken van leidinggevenden op te nemen. Tot de organisaties in kwestie horen ‘People for the American Way (dat onder andere door George Soros gefinancierd wordt), ‘Americans United for Change’ en ‘Democracy Partners’.

Op 18 oktober, een dag voor het derde en laatste debat tussen de presidentskandidaten, publiceerde Project Veritas Action een filmpje (zie hieronder), waarop een dergelijke medewerker over de organisatie en uitvoering van massief bedrog spreken. Sindsdien is er ook sprake van serieuze beschuldigingen van daadwerkelijke vervalsing van de verkiezingen.

‘We doen het al vijftig jaar’

Het lukte de journalisten zelfs om Scott Foval, destijds deputy political director bij People for the American Way te filmen terwijl hij de volgende uitspraak deed: “Al vijftig jaar rijden we illegaal mensen naar de stembussen. Daar zullen we nu niet mee ophouden.” Anders dan in Nederland komen burgers in Amerika niet automatisch, via de gemeentelijke basisadministratie, op de lijst van kiezers in hun woonplaats te staan. In de Verenigde Staten moet men zich eerst – actief – laten registreren om aan verkiezingen deel te kunnen nemen.

Maar hoe bewijst men nu dat men in een bepaalde plaats woont en dus stemgerechtigd is zonder GBA-uittreksel? Er zijn diverse mogelijkheden, één daarvan laat zich goed voor bedrog gebruiken. Men moet een legitimatie hebben en een bewijs dat men in dienst is bij een lokale werkgever. Daarop berust het bedrog dat de undercover-journalisten van Project Veritas Action met Foval en Robert Creamer, de oprichter van Democracy Partners, uitbroedden.

Een van de journalisten gaf zich uit voor een potentiële donateur, die bereid zou zijn in zijn firma Hispanics voor enige tijd een betrekking te geven, om daarmee nodige bewijzen van dienstverband te kunnen leveren. Daarop voortbouwend moesten mensen in diverse staten geregistreerd en naar de stembus gereden worden. Aangezien in Amerikaanse presidentsverkiezingen per staat gestemd wordt en alle kiesmannen van een staat aan de winnaar toevallen, is dit een efficiënte manier om de verkiezingen te vervalsen. Met enkele duizenden valse stemmen in staten waar de kandidaten nek aan nek gaan laat zich de verkiezingsuitslag beslissend beïnvloeden.

De door Project Veritas Action gefilmde bespreking van dit plan werd weliswaar door Robert Creamer, die de zaak boven het hoofd groeide en die al eens (toen wegens belastingontduiking en bankbedrog) in de gevangenis zat, afgebroken. Het door O’ Keef en zijn medewerkers bij elkaar gebrachten materiaal was echter genoeg om hem te laten aftreden, Foval werd ontslagen.

De vanzelfsprekendheid waarmee belangrijke organisatoren van de Democratische verkiezingscampagne over dergelijke trucs spreken en de verwijzingen naar bestaande praktijken, laten echter twijfel opkomen over de zuiverheid van het Amerikaanse verkiezingsproces. Twijfel waarbij de omstreden eerste verkiezing van George W. Bush tot president in het niet valt.