‘Pro-Russische’ sociaaldemocraten winnen verkiezingen Letland

De sociaaldemocratische partij ‘Harmonie’ is opnieuw de grootste partij geworden in de Letse parlementsverkiezingen van afgelopen zaterdag. De centrumrechtse partijen die tot nu toe regeerden behouden echter hun meerderheid en kunnen zo de sociaaldemocraten, die zij als te vriendelijk tegenover Rusland zien, buiten de regering houden.

De sociaaldemocraten verloren enkele procentpunten en behaalden ruim 23 procent van de stemmen. Het stemmenverlies van de sociaaldemocraten komt onder andere door de verkiezingsdeelname van een partij van de Russische minderheid, die overigens de kiesdrempel niet haalde. De centrumrechtse partij ‘Eenheid’ won enkele procentpunten en komt op ruim 21 procent. Daarbij moet echter opgemerkt worden dat de politici van de Hervormingspartij van Zatlers, die in de vorige verkiezingen nog 20% behaalde, zich bij Eenheid gevoegd hebben. Per saldo is er dus eerder sprake van een fors verlies aan stemmen. Stemmenwinst was er voor de andere coalitiepartners; de Nationale Alliantie stijgt van ruim 13 naar ruim 17 procent en de Unie van Groenen en Boeren van 12 naar ruim 19 procent.

Russen vormen ongeveer een kwart van de bevolking van Letland en in zoverre zij stemmen is dat overwegend op Harmonie. Dat wil echter niet zeggen dat, zoals sommigen graag doen voorkomen, Harmonie uitsluitend Russische stemmen heeft gekregen. Ongeveer een derde van de Russen in Letland heeft namelijk de status van een zogeheten non-burger. Het gaat daarbij vooral om burgers van de Sovjetunie, die ten tijde van het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in Letland woonden maar geen burgers van de Letse SSR waren, en in sommige gevallen hun kinderen. Deze zogenaamde non-burgers hebben slechts beperkte rechten en mogen dus ook niet stemmen.

Hoewel de sociaaldemocratische partij Harmonie dus geenszins een partij van de Russen is, de parlementsleden van de partij zijn ook overwegend Letten, wordt ze door de partijen rechts van haar als pro-Russisch gezien. In feite komt Harmonie op voor de rechten van de Russische minderheid en andere etnische minderheden, inclusief die van de non-burgers en streeft ze naar een betere verstandhouding met Rusland. Harmonie steunde een recente parlementaire resolutie die de ‘Russische agressie tegen Oekraïne’ veroordeelde niet.

Twee nieuwe partijen slaagden er zaterdag ook in het parlement binnen te komen. Een nieuwe conservatieve en een nieuwe regionalistische alliantie behaalden beide bijna zeven procent van de stemmen.