Zuid-Rusland overspoeld door Oekraïense vluchtelingen

Rostov aan de Don – Sinds de Oekraïense president Petro Porosjenko een militair offensief heeft ingezet tegen de zogenaamde volksrepublieken van Loegansk en Donetsk, wordt het zuiden van Rusland overspoeld door Oekraïense vluchtelingen. De stroom is inmiddels zo groot dat allerhande problemen ontstaan, zodat de Russische overheid al in 20 steden de noodtoestand heeft afgekondigd. Het Kremlin wil dat de internationale gemeenschap “adequaat reageert” op de beslissing van de Oekraïense regering om de gevechtshandelingen te hervatten.

De Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de Verenigde Naties stelde onlangs, voor de hervatting van de krijgshandelingen, dat sinds juni meer dan 100.000 mensen uit Oekraïne naar Rusland gevlucht. Volgens de voorzitter van de Federatieraad, het Hogerhuis van het Russische parlement, is er inmiddels sprake van zo’n 500.000 vluchtelingen uit het zuid-oosten van Oekraïne. Precieze cijfers ontbreken vooralsnog echter.

Het gaat vooral om gezinnen, die uit angst voor het lot van hun kinderen de zuidoostelijke regio’s van Oekraïne verlaten. De overheid in de regio Wolgograd heeft in eerste instantie de vluchtelingen ruimhartig geaccommodeerd door kamers in sanatoria en vakantiekampen voor kinderen beschikbaar te stellen. Inmiddels is hier echter niet genoeg ruimte en zijn ook tentenkampen ingericht. De lokale overheid doet er alles aan om de vluchtelingen vooreerst kosteloos van voedsel en medicijnen te voorzien. Dit leidt soms echter tot logistieke problemen, zodat in 22 steden de noodtoestand is afgekondigd. Op centrale punten wordt rond de klok gewerkt aan de registratie van vluchtelingen. Maar veel vluchtelingen zijn onttrokken aan de registratie. Zo verblijven sommigen bij familie of vrienden. Veel Russen hebben ook vreemdelingen in hun huis opgevangen. Zodoende valt het de ambtenaren zwaar om goed zicht te krijgen op de precieze omvang. Poetins kabinetschef Sergei Ivanov heeft de vluchtelingen dan ook opgeroepen zich te laten registreren, ook wanneer ze niet in een vluchtelingenkamp verblijven, zodat ze ook aanspraak kunnen maken op hulp en een werkvergunning kunnen krijgen. Ivanov kondigde ook de instelling van een vereenvoudigde procedure voor de aanvraag van het Russisch staatsburgerschap voor Oekraïense vluchtelingen aan. De meesten hopen vooralsnog echter op enig moment naar hun thuisregio terug te kunnen keren. Terwijl anderen plannen maken om zich uiteindelijk op de Krim te vestigen. Slechts 7.000 hebben tot nu toe formeel het Russisch staatsburgerschap aangevraagd.

[note color=”#F4FDFF”] Blijf op de hoogte van nieuws, opinie en achtergronden met een internationale focus: Volg Novini!

[/note]

De opvang van vluchtelingen in tentenkampen biedt voor het moment soelaas. Maar als het conflict in Oekraïne nog enkele maanden aanhoudt, wordt het verblijf in tenten, gezien het slechtere weer in het najaar, problematisch. Een ander probleem dat na de zomer ontstaat is het onderwijs voor de kinderen. De lokale scholen kunnen zoveel extra leerlingen niet aan. De federale overheid zoekt een oplossing in leraren van reizende scholen die normaliter vooral les geven aan kinderen van binnenvaartschippers en rondtrekkende kermisartiesten.

De opvang  van de vluchtelingen en alles wat er bij komt kijken, kost veel geld. De federale regering heeft alleen de regio Wolgograd al 4,3 miljoen aan onverwijlde hulp toegezegd. Deze kosten komen bij de grote investeringen die nodig zijn op de onlangs bij de Russische Federatie aangesloten Krim. Aangezien er jaren lang niet is geïnvesteerd in de Krim, zijn er enorme bedragen nodig voor de spoorwegen, havens en de industrie. Poetin wil tot 2020 zo’n 22 miljard euro in de Krim steken.

Intussen heeft de Russische economie echter ook te lijden onder de sancties van de Europese Unie en de Verenigde Staten. Volgens berekeningen van het Internationaal Monetair Fonds zal de groei van de Russische economie dit jaar afnemen tot 0,2%. De Russen merken intussen door de inflatie een daling van hun reële inkomen.

De Oekraïense vluchtelingen kunnen weliswaar zelf in hun levensonderhoud voorzien. Maar net als alle buitenlanders mogen ze slechts 90 dagen achter elkaar werken. Er zijn in de ‘oblasten’ (regio’s) Wolgograd en Rostov zo’n 4000 arbeidsplaatsen beschikbaar in de bouw en de agrarische sector. De Oekraïners zoeken echter doorgaans werk als verkoper, chauffeur of ziekenverzorger.

Terwijl de Amerikaanse regering enerzijds het vluchtelingenprobleem bagatelliseert en anderzijds de schuld op de ‘separatisten’ schuift, wijt de Russische regering de grote vluchtelingenstroom aan het optreden van de Oekraïense regering. Het Kremlin verwacht van de internationale gemeenschap dan ook een “adequate reactie en een veroordeling van het misdadige optreden van de regering in Kiev”. Vooral de EU is in de positie om bij de Oekraïense regering op een wapenstilstand aan te dringen, aangezien dit als voorwaarde gesteld zou kunnen worden bij de financiële hulp aan Kiev.