Is er een Franse Lente in aantocht?

Frankrijk verkeert sinds zondag in een revolutionair klimaat. Na het brutale optreden van de ordediensten tegen de vreedzame betogers van de mars tegen het homohuwelijk, die in Parijs 1,4 miljoen mensen op de been bracht, werd gisteravond in Lyon de auto van de minister van Justitie geblokkeerd door vijfhonderd per sms gemobiliseerde actievoerders. Dinsdag moest de rapporteur van het wetsvoorstel voor het homohuwelijk zijn voordracht beëindigen aan de universiteit van Yvelines, nadat actievoerders de aula innamen. Sinds maandag worden ministers en regeringsleden overal in den lande opgewacht door gelijkaardige actiecomités. En voor vanavond is er opgeroepen tot een massabetoging aan de gebouwen van de staatstelevisie France 2, waar president Hollande, die volgens opiniepeilingen nog slechts de steun geniet van 27% van de Fransen, zal proberen om de natie terug te winnen in een speciale uitzending van 45 minuten.

Het mediaverkeer met betrekking tot deze evenementen loopt voor het grootste deel langs de sociale netwerken en blogs. De reguliere media, op een paar uitzonderingen na, proberen deze massabeweging tegen het homohuwelijk dood te zwijgen of te minimaliseren. Ook bij ons lees en hoor je er nauwelijk iets van. Het is juist deze arrogante en misprijzende houding die de vastberadenheid en oprechte woede van de beweging aanwakkert en haar met de dag doet groeien. We hebben hier te maken met de grootste protestbeweging uit de Franse geschiedenis sinds mei ’68.

Er komen echter meerdere factoren samen. Frankrijk heeft te kampen met meer dan drie miljoen werklozen, een falende economische relance, zeer hoge criminaliteitscijfers, hoge fiscale druk op de middenklasse, overregulering in de industrie, … Al deze factoren zijn nog verergerd sinds het aantreden van de regering Hollande-Ayrault. Het enige succes is de militaire interventie in Mali. Maar die loopt nog en lijkt langer aan te slepen dan verwacht.

Sinds zondag heeft Jean-Luc Mélénchon, de leider van het extreem-linkse Front de Gauche dat tijdens de presidentsverkiezingen goed was voor 14% van de stemmen, de socialistische regeringspartij de rug toegekeerd. Hij uitte zware kritiek op de minister van Financiën, Moscovici, die ‘meer denkt in termen van het internationale financiewezen dan in het belang van de Fransen’. Gezien Moscovici joods is, leverde dit Mélénchon zware beschuldigingen van antisemitisme op, hoewel hij dat niet zo bedoelde.

Waar Mélénchon zijn socialistische discours aan het nationaliseren is, heeft het Front National van Marine Le Pen haar nationalistische discours gesocialiseerd. Wat haar bij de afgelopen partiële verkiezingen in de Oise 45% van de socialistische stemmen opleverde in de tweede ronde tegen de UMP-kandidaat.

Er hangt in Frankrijk momenteel veel spanning in de lucht. Alles zal afhangen van de houding en compromisbereidheid van de socialistische regering in de volgende dagen en weken. Hollande kan de situatie ontmijnen of de Fransen verder negeren en doen alsof er niets aan de hand is. In het laatste geval zou dit het einde van zijn regering kunnen betekenen. Een onbekende factor is de toestand in de licht ontvlambare buitenwijken rond Parijs. Als daar de vlam in de pan slaat, duikt Frankrijk in een oncontroleerbare chaos.