Democratische omwenteling

De politieke revolutie in Tunesië heeft een schokgolf teweeggebracht in de Arabische wereld. Hoe is het mogelijk dat het Tunesische volk in staat is om een dictator  als Zine El-Abidine Ben Ali af te zetten? Het grootschalige protest, dat vooral gevoed werd door sociale onrust, heeft zijn uitwerking niet gemist. De weg naar een duurzame democratie lijkt hiermee geopend. Tunesië staat op een keerpunt in de geschiedenis, waarbij de komende periode van cruciale invloed zal zijn op de stabiliteit van het land en de regio.

Het machtsvacuüm dat is ontstaan maakt Tunesië uiterst kwetsbaar voor politieke instabiliteit en moslimsfundamentalisme. Wanneer een sterke leider wegvalt en anarchie een land lijkt te overheersen, zijn het de oude conflicten en radicale stromingen die weer de ruimte krijgen. We moeten niet denken dat democratisering en radicalisering elkaar uitsluiten. De burgeroorlog en radicalisering, die Algerije in 1991 in zijn griep hield, was zonder de voorafgaande democratisering ondenkbaar geweest. Juist in tijden van sociale en economische onrust vindt de oproep om terug te keren naar de “zuivere islam” veel gehoor. Het zijn vaak de zwakke jonge democratieën die radicalisering onbedoeld in de hand werken omdat ze niet in staat zijn de sociaal-economische problemen op te lossen.

De Arabische landen lijken steeds meer onderhevig te raken aan een golf van democratische onrust. Met de Groene Revolutie in Iran vers in ons geheugen, zien we nu hoe de sociale onrust in Tunesië al overslaat naar Algerije. Het groeiende aantal jongeren en de economische en sociale problemen, zijn hierbij een belangrijke voedingsbodem voor verzet tegen autoritaire regimes.

Het is goed mogelijk dat de volksopstand in Tunesië een destabiliserende werking heeft op de andere landen in de regio. De Europese Unie heeft er dan ook alle belang bij om Tunesië te ondersteunen in het creëren van een stevige democratische staat. De sociale onrust in Tunesië zou dan nog wel eens het begin kunnen zijn van een democratische omwenteling in de Arabische wereld.