OEKRAÏNE EN ONZE VERZUURDE RELATIE MET RUSLAND: Aflevering 19: “GROTE VERWACHTINGEN”

OEKRAÏNE EN ONZE VERZUURDE RELATIE MET RUSLAND: Een verkenning in 28 ingezonden stukken en essays

Waarde heer Mak,

Ik kreeg voor mijn jl. 77e verjaardag als cadeau uw laatste boek, “Grote verwachtingen”. Ik was natuurlijk op hoofdlijnen bekend met uw pro-Europa visie maar in dit boek struikel ik over een partijdig anti-Rusland sentiment dat niet gerechtvaardigd wordt door de geschiedenis van de laatste kwart eeuw.

Het is iets te simplistisch om Rusland gelijk te stellen met een voormalige koloniale grootmacht:

Bijvoorbeeld: Het nu onafhankelijke Georgië was een geïntegreerd en volwaardig onderdeel van de (voormalige) USSR. Het leverde o.a. de eerste dictator (ene Djugashvili) en de laatste minister van buitenlandse zaken (Shevardnadze) van die USSR. Stel u vergelijkenderwijs voor een koloniaal Nederland met een Sukarno of Pengel op de stoel van de minister-president. Een van de destijds bekendste critici van de voormalige USSR (Zinoviev -“Gapende hoogten”) deed ooit in een lang interview uitvoerig zijn beklag over het favoriseren in de Sovjetbureaucratie van allerlei lieden uit de niet Russische sovjets, plus het vergeven van de staatsradio en -TV met etnische muziek en etnische programma’s uit die buitengewesten. De burgers van de niet-Russische sovjets voelden zich geen achtergestelde kolonialen.  En wat de Oekraïne betreft, Kiev en de rest van Klein Rusland waren natuurlijk ooit het hartland van vroegmiddeleeuws Rusland maar na de brandschatting door de Mongolen werd het een grensgebied binnen het Pools-Litouwse gemenebest dat later door Rusland werd ingelijfd. De idee van een historische Oekraïense natie is een romantische fantasie (waar druk aan gewerkt wordt) en het Klein-Russisch dialect is niet meer dan dat – ook al had het in een alternatieve Europese geschiedenis het Groot-Russisch kunnen zijn.

Ontwijk de censuur en blijf in contact! Schrijf u nu in voor de nieuwsbrief van de Blauwe Tijger!

De overgang van de USSR naar het ‘Gemenebest van Onafhankelijke Staten” (1991) was in eerste instantie een soort coup van regionale partijbonzen die baas in eigen gebied wilden zijn en zeker geen uitkomst van nationalistisch/patriottische sentimenten. Zulke sentimenten waren her en der wel actief – bijvoorbeeld op de Krim waar in 1991 voor het eerst een referendum werd gehouden om de Krim los te maken van Oekraïne, de uitkomst van dat referendum werd – zoals van alle nakomende referenda behalve het laatste – genegeerd.

De Majdan opstand was hoe dan ook een staatsgreep tegen een wettig verkozen president die vooral de steun genoot van de ‘etnische’ Russen binnen Oekraïne. 

Dat Rusland nooit akkoord zou kunnen gaan met het verlies van zijn marinebasis Sebastopol als uitkomst van het ‘overlopen’ van Oekraïne naar het Westelijk kamp moet aan alle Europese diplomaten van meet af aan helder zijn geweest (stel u even voor dat de VS Guantánamo zou moeten afstaan aan Cuba). En er valt een goed punt te maken dat het Europese ‘gestook’ in Oekraïne in strijd is met de in 1989 tussen Gorbatsjov en Bush bereikte detente-afspraken waar de USSR zich op hoofdlijnen aan gehouden heeft maar waar de EU en de NAVO verregaand op ingebroken hebben.

Kortom niet Rusland maar onze kant valt op hoofdlijnen een onbetrouwbare opstelling te verwijten.

Met vriendelijke groet,

Klaas Maas

(Voorschoten 26.2.2020, Klaas Maas aan de heer Geert Mak)